Tartışmalı Bir Seci’ Türü: Sec’-i Mütevâzin

Authors : Mehmet Fatih KÖKSAL

Pages : 589-604

View : 21 | Download : 27

Publication Date : 2018-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Klasik Türk nesrinin en önemli ahenk unsuru “seci”dir. Belâgatin hemen bütün konularında olduğu gibi seci için de kaynak Kur’ân-ı Kerim’in icaz yüklü elfazı olmuştur. En eski belâgat kitaplarından çağdaş çalışmalara kadar seci türlerine dair değişik tanım ve değerlendirmeler yapılmıştır. Seci türleri arasında özellikle birinin, öteden beri tartışma konusu olduğu dikkat çekmektedir. Kimi kitaplar bu seci türüne hiç yer vermezken kimilerinde farklı adlarla takdim edilmiş, kimilerinde ise tanımı değişik yapılmıştır. “Sec’-i mütevâzin” veya Türkçe söyleyişle “ölçülü seci” diyebileceğimiz bu seci, kelimelerin revîlerinin kafiye harfi ayrı, sadece vezinlerinin aynı olması bakımından diğer seci türlerinden büsbütün farklıdır. Bu makalede, belâgat kitapları, edebiyat sözlükleri ve edebiyat nazariyesi kitaplarının sec’-i mütevazine yaklaşımına göz atıldıktan sonra, bu türün belâgat kurallarının referans ve cazibe merkezi olan Kur’an’daki yeri ile müsecca nesrimizin zirvesi kabul edilen Sinan Paşa’nın eserlerindeki tatbikatı araştırılacaktır. Nihayet, muğlak görünen bu seci türü üzerine teoriden pratiğe uzanan bir vasat üzerinde tespit ve değerlendirmelerde bulunulacaktır.
Keywords : Seci, sec i mütevâzin, Klasik Türk nesri, seci türleri, muvazene