Şehrin Karartısından Ürken Bir Şair: Tebrizli Sâib

Authors : Emrullah YAKUT

Pages : 657-680

View : 16 | Download : 20

Publication Date : 2018-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Klasik şiir gerek Türk gerek Fars şiiri ortak mazmunların, teşbihlerin, istiarelerin önemli yer tuttuğu bir edebî gelenektir. Hatta bu yüzden bazı edebiyat eleştirmenlerince çoğu zaman orijinal olmamakla ve birbirinin tekrarı olmakla suçlanmıştır. İlk bakışta doğru gibi görünen bu iddianın, daha dikkatli bir nazarla tetkik söz konusu olduğunda, haksız bir itham veya hiç değilse abartılı bir yorum olduğu görülecektir. Gerek klasik şiir içerisinde farklı ekoller klasik üslup, hikemî üslup, Hint üslubu gibi arasında ve gerekse aynı ekol içerisinde yer alan şairler arasında birtakım farklılıklar göze çarpar. Bu farklılık, mazmun boyutunda ele alınacak olursa, ortak bir mazmundan yararlanarak daha önce söylenilmeyeni söylemek şeklinde olabileceği gibi, yeni bir mazmun üretmek şeklinde de olabilmektedir. Yeni mazmun her zaman için yeni bir kavramla yapılmayabilir. Daha önceden kullanılan bir kavram bir kelime veya terkip yeni bir bağlama konu olabilir ve yepyeni bir hayal örgüsünün taşıyıcılığını üstlenebilir. Sevâd-ı şehr kavramının ele alındığı bu çalışmada; öncelikle kavramın klasik şiir geleneği içerisindeki konumu tespit edilmiş, ardından söz konusu kavramın Sâib-i Tebrîzî’de ifade ettiği anlam ve kaynaklık ettiği çağrışımlar üzerinde durulmuş ve aralarındaki farklılık ortaya konulmuştur.
Keywords : Klasik Türk şiiri, klasik Fars şiiri, Sâib i Tebrîzî, sevâd ı şehr