Mustafa Naîmâ’nın Derlediği Bir Mecmua: ‘Ulâletü’l-mecâlis Mecmû‘atü’n-nefâ’is

Authors : Suat DONUK

Pages : 261-280

View : 19 | Download : 31

Publication Date : 2019-07-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Mecmualar Osmanlı kültür dünyasından günümüze intikal eden önemli yazılı kaynaklar arasında yer almaktadır. Mecmua çeşitlerinden biri tanınmış kişilerden biri tarafından derlenen mecmualardır. Bu tür mecmualar barındırdıkları kayıtlar sayesinde derleyicisi hakkında doğrudan bilgiler sunabilir. Ayrıca dolaylı olarak şahsın edebî zevki, hayata bakışı, kültür ve eğitim düzeyi, etkilendiği sanatçılar hakkında fikir verebilir. Michigan Üniversitesi Kütüphanesi, Sultan Abdülhamid Koleysiyonu, numara 409’da kayıtlı ‘Ulâletü’l-mecâlis Mecmû‘atü’n-nefâ’is adlı mecmua, ilk resmi Osmanlı vak‘anüvisi Mustafa Naîmâ tarafından derlenmiştir. Naîmâ, 1120 1708/9 senesinde mecmuayı derlemeye başlamış, tamamlayamadan hayatını kaybetmiştir. 525 sayfadan meydana gelen mecmuada seçme eserler ve manzumeler vardır. Muhtevanın ekseri manzumdur. Türk edebiyatından Kafzâde Fâizî, Nâbî, Sâbit, Râmî Mehmed Paşa’nın; Fars edebiyatından Sâ’ib-i Tebrîzî’nin çok sayıda manzumesi bulunmaktadır. Ulâletü’l-mecâlis Mecmû‘atü’nnefâ’is sayesinde Naîmâ’nın şiir meraklısı olduğu, Fars ve Arap edebiyatına had safhada hâkimiyeti bulunduğu, biyografik eserlere ilgi duyduğu, âşıkâne ve hakîmâne manzumeler beğendiği anlaşılmaktadır. Ulâletü’l-mecâlis sayesinde ayrıca Naîmâ’nın el yazısı örneği tespit edilmiştir. Bu makalede Naîmâ’nın derlediği Ulâletü’l-mecâlis Mecmû‘atü’n-nefâ’is adlı mecmua tanıtılmış, mecmuadan hareketle Naîmâ hakkında yeni bilgilere ulaşılmaya çalışılmıştır.
Keywords : Naîmâ, Ulâletül mecâlis Mecmûatün nefâis, Mecmua