Bir Cönkten Hareketle Cezmî Mahlaslı Bir Şair ve Dîvânçesi

Authors : Mutlu Muhammet Aktaş

Pages : 61-103

Doi:10.15247/devdergisi.1461502

View : 131 | Download : 82

Publication Date : 2024-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Mecmuâ ve cönkler Türk edebiyatı ve kültürü için önemli kaynak eserler arasında yer almaktadır. Yapılan çalışmaların sayısı arttıkça bu özellikleri daha da pekişmekte onlar için yeni yaklaşımların geliştirilmesine olanak sağlanmaktadır. Bunlar arasında cönklerde klasik Türk edebiyatı şairlerine ve eserlerine azımsanmayacak kadar yer verildiği hususudur. Birçok çalışmayla ortaya konulmuş bu yaklaşım cönklerin Türk edebiyatına katkısının sadece halk edebiyatı sınırlarında kalmadığını göstermiştir. Hatta cönklerin klasik Türk edebiyatı için yerini ve katkısını belirlemiştir. Çalışmaya konu olan cönk de içinde halk şiirine ait birkaç manzumenin yanında daha çok klasik Türk edebiyatı hatta Fars edebiyatına ait şairlere ait manzumeleri bulundurmaktadır. Bu manada cönklerin klasik Türk edebiyatı için önemini destekler niteliktedir. Cönk, Millî Kütüphane Yazmalar Koleksiyonunda “06 Mil. Yz. Cönk 140” arşiv numarası ile kayıtlıdır. İçinde manzumeleri tespit edilen sanatçılar arasında Cezmî mahlaslı bir şair de bulunmaktadır. Üstelik şairin bir Divançe’sine yer verilmiştir. Cöngün içinde dağınık şekilde yer alan Divançe’de şaire ait 103 gazel ve 2 müseddes yer almaktadır. Makalede şairin Divançe’sinin tanıtılmasının yanında cönklerin klasik Türk edebiyatına katkısının gösterilmesi ve bu konuda yapılan çalışmalara katkıda bulunulması amaçlanmıştır. Bu bağlamda öncelikle cönk hakkında bilgi verilmiş. Ayrıca Cezmî’ye ait manzumeler şekil ve muhteva yönünden incelenmiştir. Çalışmanın sonunda şairin 20 gazeli ile birlikte iki müseddesi örnek manzumeler olarak sunulmuştur.
Keywords : cönk, mecmuâ, Cezmî, klasik Türk edebiyatı