Müctehidin Yokluğunda Fıkhî Ahkâm: Cüveynî’nin el-Gıyâsî’deki Farazî Dünyası

Authors : Sami ERDEM

Pages : 69-102

View : 14 | Download : 6

Publication Date : 2012-12-01

Article Type : Other Papers

Abstract :İctihad, yaşanan olaylara şer‘î çözümler bulmanın canlı bir yolu olduğundan “herhangi bir zaman diliminin müctehidsiz kalmasının caiz olup olmadığı” ve “ictihad kapısının kapanıp kapanmadığı” gibi tartışmalar fıkıh tarihi boyunca canlılığını hep sürdürmüştür. Bu makalede, ilk olarak, ahkâm-ı sultaniye türü bir eser olan Cüveynî’nin el-Gıyâsî’si çerçevesinde, sahabeden itibaren şer‘î hükümleri temel kaynaklardan elde ederek insanlara anlatan fakihlerin farklı dönemlerdeki özellikleri, fukaha arasındaki devamlılık, önceki fukahanın görüşlerinin sonrakilerce anlaşılıp benimsenmesi, zamanın değişmesiyle ortaya çıkan yeni meselelerin nasıl hükme bağlanacağı gibi konular ele alınacak, ardından ictihad ehliyetini haiz müftilerin ve mezhep görüşlerini aktaracak insanların ortadan kalkması ve nihayetinde dinî hükümlerin bütünüyle bilinemez hale gelmesi durumunda takip edilmesi gereken usule dair Cüveynî’nin önerileri incelenecektir
Keywords : Cüveynî, el Gıyâsî, Müctehid, Tahric, Taklid