Sarı Kantaron'a Dair (Hypericum Perforatum L.): Morfoloji, Etki Mekanizmaları, Aktivite, Yan Etkileri ve İlaç Etkileşimlerinin İncelenmesi

Authors : Fatma ŞENGÜL, Melikşah ÇAKIR, Beyza ÖZTÜRK, Ayşenur ÇAKMAK, Hüsamettin VATANSEV

Pages : 1-37

View : 17 | Download : 18

Publication Date : 2021-07-31

Article Type : Review Paper

Abstract :Amaç: Bu derleme St. John’s wort olarak bilinen Hypericum perforatum L. bitkisi hakkında bilgiler sunmaktadır. H.perforatum hakkında pek çok çalışma yapılmış, belirli aktiviteler üzerine derlemeler yazılmış olmasına rağmen literatürde sarı kantaron bitkisini kapsamlı olarak ele alan derlemeye rastlanmamıştır. Bu çalışmada bitkinin morfolojik özellikleri, kimyasal bileşimi, bu bileşiklerin terapötik etkileri, etki mekanizmaları, ilaç etkileşimleri ve yan etkileri hakkında detaylı bir derleme oluşturulmuştur. Derlememiz bitkiye ait kapsamlı içeriğiyle farklılık ortaya koymayı amaçlamaktadır. Metot: Derleme hazırlanırken sağlık alanında uluslararası çalışmaların yayınlandığı PubMed ve Google Scholar veri tabanları kullanılarak 1992-2021 arasında sarı kantaron hakkında yapılan çalışmalardan faydalanılmıştır. Bulgular: Geçmişten günümüze insanlar bitkilerin tedavi edici özelliklerinden yararlanmıştır. Bitkilerin çeşitli hastalıkları tedavi edici özelliklerinin görülmesi, bilim insanlarını bitkilerin kimyasını araştırmaya yöneltmiştir. Bitkilerdeki biyolojik aktif bileşiklerin ortaya konmasıyla birlikte etken maddeler preklinik ve klinik çalışmalara konu edilmiştir. Bununla birlikte bitkilerin etken maddelerinden ayrışmadan kullanılması da çalışmalarda yer almıştır. Sarı kantaron bitkisi halkımız tarafından terapötik amaçla sıklıkla kullanılan, aynı zamanda pek çok bilimsel araştırmaya konu olmuş, önemli bir bitkidir. Hypericaceae familyasına ait olan bitki parlak sarı, sıklıkla üçlü kümeler şeklinde beş petale sahiptir ve yaprakları, minik saydam yağ bezlerine benzeyen delikler içerir. Aktif major bileşenleri hiperisin ve hiperforindir. Sıklıkla, yara ve yanıkların tedavisinde topikal olarak; depresyon, akut ve kronik ağrı tedavisinde ise oral olarak kullanılmaktadır. Sonuç: Sarı kantaron bitkisinin vücuttaki çeşitli metabolik yolakları kullanarak pek çok hastalık için terapötik etki potansiyeli sunduğu, bununla birlikte kullanımının ilaç etkileşimleri ve yan etki profili göz önüne alınarak doktor kontrolünde yapılmasının fayda sağlayacağı ortaya konulmuştur.
Keywords : Hypericum perforatum, St Johns wort, Bitki ilaç etkileşimi, Depresyon