Investigation of the Effect of Peer Awareness Training Activity on Internet Addiction and Cyberbullying Level

Authors : Nükhet HOTAR, Kadir DEMİR, Zekavet TOPÇU KABASAKAL, Medine YILMAZ, Emel KURUOĞLU KANDEMİR, Gülçin UYANIK, Orkide BAKALIM, İsmail CANOĞLU, Tolga GÜNVAR, Pınar ÖZER

Pages : 692-706

Doi:10.53444/deubefd.995045

View : 25 | Download : 7

Publication Date : 2021-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Kişinin internet kullanımını denetleyememesi sonucu bilişsel kontrolü etkileyen olumsuz duyguların yaşanması ve bireyin günlük rutin aktivitelerindeki işlevselliğin bozulması olarak tanımlanan internet bağımlılığı, gençlerde yaygın olarak rastlanılan bir durumdur. Bu durum, gençlerin psikolojik sağlığını olumsuz yönde etkilemektedir. Akran Farkındalığı konusunda gerçekleştirilen çalışmalar, internet kullanımı konusunda farkındalık yaratabilmekte ve internet bağımlılığını önleyici niteliğe sahip olabilmektedir. İzmir Üniversiteleri Platformu 2019 Dokuz Eylül Üniversitesi Başkanlığı Dönemi, Sosyal Sorumluluk Projesi; Dijital Vatandaşlık: Bağımlı ve Zorba Olma, İnterneti Bilinçli ve Güvenli Kullan projesi kapsamında gerçekleştirilen bu araştırmada, akran farkındalığı eğitiminin üniversite öğrencilerinin internet bağımlılığı üzerindeki etkisi incelenmiştir. Araştırmanın örneklemini İzmir’deki sekiz üniversitede eğitim öğretim gören toplam 188 (140 kadın; 48 erkek) öğrenci oluşturmuştur. Araştırmanın verileri, araştırmacılar tarafından geliştirilen sosyo-demografik bilgiler ve internet kullanımı ile ilgili bilgilerin alındığı 33 maddelik anket ve 12 maddelik Young İnternet Bağımlılığı Testi- Kısa Formu (Young, 1998) ile toplanmıştır. Akran Farkındalığı Eğitimi Bilgi Ölçüm Anketi aracılığıyla Akran Farkındalığı Eğitiminin başlangıcında ve sonunda öğrencilerden veri toplanmıştır. Young İnternet Bağımlılığı Testi- Kısa Formu ile sadece ilgili eğitimin başlangıcında öğrencilerden veri toplanmıştır. Bulgular, 188 lisans öğrencisinin yaklaşık yüzde 50’sinin Young İnternet Bağımlılığı Testi ortalama puan üstünde olduğunu ve bu durumun bağımlılık göstergesi olduğunu göstermektedir. Öğrencilerin yaş grupları ve gelir düzeylerine göre YİB ölçek puanları arasında anlamlı bir korelasyon yoktur (p>0,05). Öğrencilerin internet kullanım süresi (r=0.212, p<.01) ve sosyal medya kullanım sıklığı (r=0.238, p<.001) ile YİB ölçek puanları arasında düşük düzeyde, pozitif ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Öğrencilerin cinsiyete ve sosyal medya kullanım sıklıklarına göre YİB ölçek puanları arasında anlamlı bir fark bulunamazken, günlük internet kullanım sürelerine göre YİB ölçek puanlarının anlamlı bir farklılık gösterdiği, günlük 4-5 saat (p=0,05) ve 6 saat/üzeri (p=0,05) kullananların YİB ölçek puan ortalamalarının diğer saatlerde kullananlara göre daha fazla olduğu belirlenmiştir (p=0,05). Öğrencilerin eğitim sonrasında Akran Farkındalığı Eğitimi Bilgi Ölçüm Anketi puanlarında öntest sonuçlarına göre anlamlı bir artış olduğu belirlenmiştir (t(184)=-23.078, p<.001). Araştırma sonuçları genel olarak değerlendirildiğinde alanyazını ile örtüşen sonuçların elde edildiği, dijital vatandaşlık kazanımları açısından akran eğitimi yaklaşımının tüm öğrencilerin bilgi düzeyini arttırmada etkili olduğu görülmektedir. İnternet bağımlılığı ve siber zorbalık konularında akran eğitimi yaklaşımı ile daha büyük gruplardan oluşan öğrenci toplulukları ile işbirliği yapılması önerilmektedir.
Keywords : İnternet bağımlılığı, siber zorbalık, sosyal medya, akran eğitimi, akran etkileşimi