TELEVİZYON ORTAMINDA ERİŞİLEBİLİRLİK UYGULAMALARININ GELİŞİMİ: SESLİ BETİMLEME, ALTYAZILAMA VE İŞARET DİLİ ÇEVİRİSİ

Authors : Mine GÜVEN

Pages : 152-175

View : 21 | Download : 14

Publication Date : 2020-04-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmanın amacı, üç temel medya erişilebilirliği uygulamasının (sesli betimleme, işitme engelliler için altyazı ve işaret dili çevirisi) televizyon ortamındaki gelişimini ele almaktır. Dünyada medya erişilebilirliği, sivil toplum hareketlerinin etkisiyle gerçekleştirilen yasal düzenlemelerle biçimlenmiş (1) 1990 öncesi, (2) 1990-2005 arası ve (3) 2006 sonrası olmak üzere üç aşamada ele alınabilir. Bu bağlamda, ABD’deki 1990 Engelli Amerikalılar Yasası , Britanya’daki 1990 Yayıncılık Yasası ve 2006 Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme belirleyici rol üstlenmiştir. Türkiye’de medya erişilebilirliğinin, ilk aşamaya TRT’nin 1990’da Telegün yayınını başlatmasıyla, ikinci aşamaya ise 2005’teki 5378 sayılı Özürlüler ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile girdiği düşünülebilir. Üçüncü aşamaya geçilmesi ise yayın kuruluşlarını bağlayacak yasal düzenlemelerin gerçekleştirilmesine bağlıdır. Halen Sesli Betimleme Derneği’nin katkılarıyla erişilebilir duruma getirilmiş görsel-işitsel içeriğe bazı yayın kuruluşlarının internet sitelerinden ulaşılabilmektedir.
Keywords : medya erişilebilirliği, görsel işitsel çeviri, sesli betimleme, altyazılama, işaret dili çevirisi