TERCÜME DERGİSİNDE ÜRETKEN BİR ELEŞTİRMEN: MELÂHAT ÖZGÜ

Authors : Abdullah KÜÇÜK, Müge IŞIKLAR KOÇAK, Selin ERKUL YAĞCI

Pages : 30-51

View : 19 | Download : 14

Publication Date : 2022-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkiye’de erken Cumhuriyet döneminde Millî Eğitim Bakanlığı bünyesinde kurulan Tercüme Bürosunda (1940-1967) ve onun resmî yayın organı olan Tercüme dergisinde (1940-1966) uzun yıllar çalışan akademisyen, çevirmen ve yazar Melâhat Özgü (1906-2001) aynı zamanda derginin eleştirmenlerinden biridir. Özgü’nün çeviri eleştirisi alanındaki üretimleri üzerine odaklanan bu araştırmanın amacı Özgü’yü Tercüme dergisi bünyesinde çeviri eleştirisi alanında en üretken “eyleyicilerden” (Toury, 2002) biri olarak görünür kılmaktır. Bu doğrultuda ilk olarak Özgü’nün hayat hikâyesi ve Tercüme dergisinde çeviri eleştirisinin yeri çerçevesinde bir kadın eleştirmen olarak dergideki konumu ve rolü tartışılacaktır. Yaptığımız araştırmalar doğrultusunda Özgü’nün söz konusu dönemde dergi bünyesinde gelişen çeviri eleştirisi geleneğinin oluşmasında büyük katkısı olan bir eyleyici olduğu söylenebilir. İkinci olarak Tercüme dergisinde basılan sekiz eleştiri metni incelenerek Özgü’nün çeviri eleştirisi yaklaşımı sorgulanacaktır. Bu amaçla yaptığımız nitel içerik analizi (Schreier, 2012), Özgü’nün eleştirilerinde karşılaştırmalı metinsel incelemeyi metin dışı ögelerle birlikte ele alarak dönemin sosyo-kültürel ve edebî bağlamı çerçevesinde değerlendirme yaptığını ortaya çıkarmıştır. Böylece Özgü’nün eleştirilerinde bütüncül bir yaklaşım benimsediği iddia edilebilir.
Keywords : Melâhat Özgü, Çeviri Eleştirisi, Eyleyici, Tercüme Dergisi