UYGUR DÜĞÜN KOŞAKLARI (BÜGÜR ÖRNEĞİ)

Authors : Rebiyanmu Maımaıtı

Pages : 504-517

Doi:10.69878/deuefad.1448684

View : 85 | Download : 98

Publication Date : 2024-10-22

Article Type : Research Paper

Abstract :Evlilik, insanlığın her kültürüne ortak bir deneyimdir. Evlilik ritüelinin en önemli yönlerinden birini de düğünler oluşturur. Her toplumun düğün gelenekleri, o toplumun sosyal yapısını, yaşam tarzını, kültürünü, inancını, ekonomik durumunu ve milli kimliğini yansıtan önemli bir aynadır. Duygu ve düşüncelerini şiirlerle ifade etmeyi seven Uygur toplumunda, tarihten bu yana çeşitli etkinliklerde şiir ve koşak söyleme geleneği oldukça yaygındır. Bu geleneğin en canlı örneklerinden biri Uygur düğünlerinde kendini göstermektedir. Uygur düğünlerindeki koşak söyleme geleneği, Uygur toplumun zengin kültürel mirasının önemli bir parçasıdır. Koşaklar, düğün törenlerinin atmosferine eğlence katma açısından önemli bir unsur olmasının yanı sıra düğün sahiplerine ve katılımcılarına manevi telkin ve tavsiyelerde bulunma; damat ile gelinin yeni yaşamlarına yönelik güzel dilekler sunma amaçları taşır. Uygur düğün adetleri zamanla değişmiş, gelişmiş ve çağımızda düğünler, modern ve evrensel unsurları da içine katarak daha zengin ve renkli bir hal almıştır. Günümüzde düğünlerde koşak söyleme geleneği yavaş yavaş vazgeçilmezliğini koruyamamış, şehirlerde gerçekleştirilen düğünlerde modern müzik ve dans ağırlıklı olan eğlenceler, adım adım koşak söyleme âdetlerinin yerini almaya başlamıştır. Köylerde de koşak söyleyebilen kişilerin sayısı gittikçe azalmış, koşaklar unutulmaya yüz tutmuştur. Bu makalede, Uygur düğünlerindeki koşak söyleme geleneği üzerinde durulmakta ve bu geleneğin evlilik törenlerinin zenginliği ve derinliği üzerindeki etkileri incelenmektedir. Makalede Uygur düğünleri, düğünde koşak söyleme âdetleri ve bu koşakların türleri hakkında genel bilgi verildikten sonra, özellikle Bügür nahiyesinin köylerindeki Uygur düğünlerinde koşak söyleme geleneği üzerine odaklanılmakta ve bizzat düğünlere katılarak kaydettiğimiz düğün koşakları üzerinde inceleme yapılmaktadır.
Keywords : Uygur, Gelenek, Düğün, Koşak, Bügür