ÖRGÜTLÜ HAPİSHANE SİSTEMİNE GEÇİŞ SÜRECİNE İLİŞKİN TESPİTLER

Authors : Hakan KARAKEHYA, Hande ÖZGER

Pages : 69-109

Doi:10.33717/deuhfd.897855

View : 20 | Download : 10

Publication Date : 2021-05-24

Article Type : Research Paper

Abstract :Hapishanenin doğuşu modern dönemin başlangıcına tekabül eder. Bu bağlamda 17. yüzyılda Avrupa’da başlayıp, sonrasında tüm dünyayı etkisi altına alan ekonomik, sosyal ve kültürel değişim sürecini ifade eden modern sürecin, kamusal cezalandırma sistemlerine önemli etkisinin olduğu görülmektedir. Nitekim daha önceki dönemlerde istisnai olarak uygulanan hürriyeti bağlayıcı cezalar, modern sürece geçişle birlikte asıl cezalandırma şekli haline gelmiş ve devletler örgütlü bir cezaevi sistemi oluşturmaya başlamışlardır. Modern öncesi cezalandırma sistemlerinde fiziksel şiddet içeren cezalar ön planda iken; modern sürece geçişle birlikte hürriyeti bağlayıcı cezaların merkezi konuma geldiği görülmektedir. Bunun yanında modern öncesi dönemde cezanın odağını hükümlünün bedeni oluştururken, modern dönemle birlikte hükümlünün ruhu cezalandırılmaya başlanmıştır. Nitekim hürriyeti bağlayıcı ceza hükümlüye fiziksel olarak değil; ama manevi yönden ıstırap vermektedir. Ayrıca modern öncesi dönemde cezalandırmanın gösteri şeklinde (seyirlik olarak) infaz edildiği görülürken, modern dönemde hürriyeti bağlayıcı cezalar kapalı kapılar ardında infaz edilmektedir. Önceki zamanlarda fiziksel şiddet içeren cezaların infazı zamana yayılmış olmadığından, iyi yapılandırılmış bir hapishane sistemine ve hükümlülerin gözetimine de ihtiyaç yoktu. Ancak modern dönemle birlikte, zamana yayılan hürriyeti bağlayıcı cezanın infazıyla aynı zamanda hükümlünün disipline edilmesi de amaçlandığından, iyi yapılandırılmış bir hapishane sistemi ve hükümlülerin etkin gözetimine ihtiyaç duyulduğu görülür. Ayrıca modern dönemde hükümlülerin gözetim ve disipline edilmesinde çalışan kişilerin icra ettiği özel meslek gruplarının da ortaya çıktığı görülmektedir. Bu bağlamda gardiyanlık da tıpkı hapishane gibi modern bir icattır.
Keywords : Hapishanenin Doğuşu, Modernizm, Hapis Cezası, Hapishane, Gözetim, Ceza Hukuku