TBK 548’E GÖRE TİCARİ TEMSİLCİNİN TEMSİL YETKİSİNİN KAPSAMI AÇISINDAN İKİ ÖNEMLİ KAVRAM: ÜÇÜNCÜ KİŞİNİN İYİNİYETİ VE İŞLETME AMACI

Authors : Ferhat KAYIŞ

Pages : 193-239

Doi:10.33717/deuhfd.1089744

View : 20 | Download : 13

Publication Date : 2022-05-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Ticari temsilci, sahip olduğu temsil yetkisi gereği tacir yardımcıları arasında önemli bir konuma sahiptir. Öyle ki bağlı tacir yardımcısı olmasına rağmen, diğer tacir yardımcılarının tamamından daha fazla temsil yetkisine sahiptir. Dolayısıyla ticari temsilciyle işlem yapan kimselerin, söz konusu işlemin temsil yetkisinin kapsamına girip girmediğini önceden bilmeleri gerekir. Bu yüzden kanun koyucu, ticari temsilcinin temsil yetkisini düzenlerken, işlem güvenliği bakımından sınırlarını kanunla çizmiştir. Gerçekten de TBK 548’de temsil yetkisinin kapsamı düzenlenerek, bu noktada ortaya çıkabilecek tereddütler giderilmek istenmiştir. Bu açıdan ticari temsilcinin temsil yetkisinin kapsamını tayin etme bakımından söz konusu düzenlemenin doğru ve getiriliş amacına uygun yorumlanması önem arz etmektedir. Bu çalışmada TBK 548 hükmü çerçevesinde öncelikle ticari temsilci kavramı ve özellikleri üzerinde durulmuş; Alman ve İsviçre hukukunda ticari temsilcinin temsil yetkisinin kapsamına genel hatlarıyla değinilmiştir. Daha sonra düzenlemede geçen iyiniyetli üçüncü kişi ifadesi tekelinde iyiniyet kavramı açıklanmış, üçüncü kişinin iyiniyete dayanamayacağı durumlar ortaya konmuştur. Yine çalışmada temsil yetkisinin doğal hukuki sınırını oluşturan işletme amacının ticari işletmeler ve şirketler yönünden ne anlama geldiği ele alınmıştır. Son olarak da, ticari temsilcinin kambiyo taahhüdünde bulunmasının hukuki sonuçlarına değinilmiştir.
Keywords : Ticari temsilci, Temsil yetkisinin kapsamı, Üçüncü kişinin iyiniyeti, İşletme amacı, Kambiyo taahhüdü