KUR’ÂN-I KERÎM’DE KAT‘ ÜSLUBU: LÜGAVÎ BİR ÜSLUP OLARAK TÂBİ‘-METBÛ‘ UYUMSUZLUĞU

Authors : İzzet MARANGOZOĞLU

Pages : 155-186

Doi:10.21054/deuifd.632657

View : 24 | Download : 12

Publication Date : 2019-12-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Kur’ân-ı Kerîm, dil ve üslubuyla her asırda müfessirlerin ve belâgat âlimlerinin ilgi odağı olmuştur. Tenzil döneminden günümüze kadar Kur’ân’ın dil ve üslup inceliklerine ağırlık veren çalışmalarla bu ilgi daima diri tutulmuştur. Bu çalışmada bazı müsteşriklerin Kur’ân’da gramer yanlışı (lahn) iddialarına zemin oluşturan ancak Kur’ân’ın ilk muhataplarınca şiir ve nesirde sıkça kullanılan; belagat ve nahiv kitaplarında da “kat‘u’t-tâbi‘ ‘ani’l-metbû (tâbi‘–metbû‘ uyumsuzluğu)” olarak bilinen kat‘ üslubu ele alınmıştır. Konuyu sınırlandırmak maksadıyla bu üslup, sıfat-mevsûf uyumsuzluğu (kat‘u’t-na‘t ‘ani’l-men‘ût) özelinde incelenmiştir. Araplar çeşitli sebeplerden dolayı; ya muhatabın dikkatini maktû sıfata çekmek ya da mevsûfun sıfatını pekiştirmek için bu üslubu kullanmışlardır. Arapların şiir ve nesirde medih, zem ve terahhüm üslubu olarak kullandıkları bu üslubun, Kur’ân’da da aynı maksatla kullanıldığı görülmektedir. Kur’ân’ın dil ve metin yapısını yakından tanıma ve ilahî mesajı doğru bir şekilde anlamayı amaçlayan bu çalışmada kat‘ üslubu ana hatlarıyla ele alınmış; Kur’ân’dan ve Arap şiirinden aktarılan örneklerle konu aydınlatılmaya çalışılmıştır.
Keywords : Kurân, Nahiv, Belagat, Kat Üslubu