KENTİÇİ OTOBÜS TAŞIMACILIĞINDA TALEP TAHMİNİ VE FİYAT ANALİZLERİ: DENİZLİ ÖRNEĞİ

Authors : Cenk OZAN, Halim CEYLAN, Soner HALDENBİLEN, A Bora YAŞAR

Pages : 47-61

View : 13 | Download : 7

Publication Date : 2010-01-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Kentiçi ulaşım sistemlerindeki türel ayrım oranlarının ve özel araçlara olan talebin hızla değişmesinden dolayı gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerdeki orta ve büyük ölçekli şehirlerde trafik sıkışıklığı ve tıkanıklarını hızla artmaktadır. Ayrıca, konfor ve erişebilirlik beklentilerinin de yükselmesi, özel araç kullanımını artırmakta ve toplu taşım kullanım oranının azalmasına neden olmaktadır. Toplu taşım sistemleri, arzu edilen servis kalitesini sağlayabilmek için arz ve talep arasındaki dengeyi sağlamalıdır. Bu nedenle, bir toplu taşım sistemi tasarlanırken diğer tüm sistemlere olan talep belirlenmeli ve bu talepler tasarımda hesaba katılmalıdır. Ayrıca, hızlı nüfus artışı ve köyden kente göçün artması nedeniyle artan toplu taşım talebinin yönetilmesi gerekliliği açıktır. Bu sebeple değinilen konuların önemi doğrultusunda, toplu taşım talebinin belirlenmesi, tahmin edilmesi ve geleceğe yönelik olarak toplu taşım yönetim şekillerinin oluşturulması bu çalışmanın önemini açıkça ortaya koymaktadır. Çalışma kapsamında, Denizli kentinde kentiçi otobüsle toplu taşıma sisteminin değerlendirilmesi yapılmış ve geleceğe yönelik talep tahmini ile birlikte işletme maliyetlerini de dikkate alarak bilet fiyat analizleri yapılmıştır. Yapılan analizlerde otobüsle toplu taşım talebi, talebe dayalı yıllık ortalama artış oranı, Kraft Talep Modeli, sabit mobilite faktörü kullanılmıştır. Tahminlere bağlı olarak geliştirilen farklı senaryolar altında arz-talep analizi yapılmıştır. Sonuçlar, Kraft Talep modelinin kentiçi otobüs taşımacılığına olan talebin belirlenerek bilet ücretlerinin bugün ve gelecekte kolaylıkla planlanabileceğini göstermiştir.
Keywords : Toplu Taşım, talep analizi, talep modellemesi