ISPARTA SİSMOGRAF İSTASYONU ALTINDAKİ KABUK YAPISININ BELİRLENMESİ

Authors : Ü Yalçın KALYONCUOĞLU, M Fırat ÖZER

Pages : 111-127

View : 10 | Download : 14

Publication Date : 2003-09-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Isparta sismograf istasyonu altındaki kabuk yapısı alıcı fonksiyonu analizi kullanılarak belirlenmiştir. Alıcı fonksiyonu analizi üst manto ve kabuk içerisindeki arayüzeylerde hız, kalınlık ve yoğunluk değişimine bağlı kabuk transfer fonksiyonun belirlenmesinde kullanılır. 1996-2001 yılları arasında geniş-bant Isp istasyonu tarafından kaydedilmiş dalga fazları iyi tanımlanan 26 adet deprem, odak derinliği 35-700 km arasında, cisim dalgası magnitüdü 5.5’dan büyük, episantr uzaklığı 35°-81° arasında, azimutal dağılımı 0°-360° arasında olacak biçimde seçilmiştir. Alıcı fonksiyonu analizi, yatay tabakalı kabuk modelleri için aralık tarama yöntemi ve Thomson-Haskell yayıcı matris (propagator matrix) formülasyonu kullanılarak teorik P dalgası ve S dönüşmüşleri için hesaplanan yapay alıcı fonksiyonlarının gözlemsel alıcı fonksiyonu ile karşılaştırılmasına dayanır. En uygun modelin seçimi, hesaplanan yapay alıcı fonksiyonu ile ölçülmüş alıcı fonksiyonu sismogramları arasında en yüksek karşıt ilişki, en düşük standart sapma ve varyans değeri veren teorik kabuk modelinin tanımlanmasına dayanır. Bulunan kabuk modeli kabuk yapısı karmaşıklığı, veri kalitesi ve yapılan teorik kabullerden (yatay tabakalanma, her bir tabaka için yoğunluk ve hızlar) dolayı tekil değildir. Kabuk modellemesinde kabuğun üç tabakadan oluştuğu bulunmuştur. Yaklaşık 2 km kalınlığında S dalga hızı yaklaşık 2 km/s olan yüzey tabakası, ikinci olarak 15 km kalınlığında 3.35 km/s S dalga hızına sahip üst kabuk, üçüncü olarak 14 km kalınlığında 3.8 km/s S dalga hızına sahip alt kabuk belirlenmiştir. Isparta istasyonu altında Mohorovicic süreksizliğine kadar olan derinlik 31±1 km ve üst mantoya ait P ve S dalga hızları 8.0±0.2 km/s, 4.5±0.1 km/s olarak tespit edilmiştir.
Keywords : Kabuk yapısı, Alıcı fonksiyonu, Yapay sismogram, Isparta büklümü