Eş Kanallı Açısal Presleme (EKAP) ile Deforme Edilen ETP Bakırın Mikroyapı ve Mekanik Özelliklerinin İncelenmesi

Authors : Ebubekir ATAN

Pages : 875-885

Doi:10.21205/deufmd.2022247217

View : 13 | Download : 7

Publication Date : 2022-09-19

Article Type : Research Paper

Abstract :Aşırı plastik deformasyon (APD), malzemelere yüksek basınç altında plastik deformasyon uygulanması, malzemelerin mekanik ve yapısal özelliklerini iyileştirmek için kullanılan yöntemlerdendir. Bu yöntemlerden biri olan Eş Kanallı Açısal Presleme (EKAP), aynı çaplara sahip açısal kesişen iki kanaldan geçen numuneye yüksek basınç uygulayarak mikroyapısal olarak mikron altı veya nano boyutlu tanelere sahip malzemeler üretmek için kullanılan bir tekniktir. Son yıllarda EKAP yöntemini kullanarak nano taneli metalik malzemelerin üretimine yönelik çalışmalar artmıştır. Bu çalışmanın amacı, yüksek basınç altında malzemenin mikroyapı ve mekanik özelliklerinin kademeli olarak değişimini incelemek ve EKAP’ın bu özelliklerin iyileşmesine etkisini belirlemektir. Bu süreç doğrudan malzemenin iç yapısı ve dokusuyla ilgilidir. Uygulanan yöntem ile daha mukavim bir malzeme yapısının elde edilmesi hedeflenmektedir. Çalışmada elektrik uygulamalarında yaygın kullanılan bakır türlerinden ETP (Elektrolitik Tough Pitch) bakır malzeme seçilmiştir. Herhangi bir ısıl işleme tabi tutulmamış 12 mm çapında ve 35 mm uzunluğunda ETP bakır numuneleri, 120 ton kapasiteli hidrolik pres, 120° kanal açısına sahip (Φ=120°, ψ=20°) hassas şekilde işlenmiş kalıp ve EKAP işlem tekrarlarında BC rotası kullanılarak, 2 mm/s'lik presleme hızında ve 200°C kalıp sıcaklığında çalışma gerçekleştirilmiştir. EKAP uygulanan numunelerin kristal yapı, mikroyapı ve mekanik özelliklerdeki değişiklikler incelenmiştir. Elde edilen verilere göre, 4 paso EKAP uygulamasının mikroyapıda tanelerin incelmesi ve mekanik özelliklerde iyileşmenin gerçekleştiği gözlemlenmiştir.
Keywords : EKAP, ETP Bakır, Aşırı Plastik Deformasyon Mikroyapı, Mekanik Özellikler, Microstructure, Mechanical Properties