Bazı Ekmeklik Buğday Çeşitlerinde Verim Stabilitesinin Biplot ve AMMI Analiz Yöntemleri ile Değerlendirilmesi

Authors : Erol ORAL, Enver KENDAL, Yusuf DOĞAN

Pages : 55-64

Doi:10.25308/aduziraat.373685

View : 25 | Download : 15

Publication Date : 2018-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, bazı ekmeklik bu ğ day çeşitlerinin verim performansı, stabilitesi ve çeşit x çevre interaksiyonları incelenmiştir. Denemeler tesadüf blokları deneme desenine göre dört tekrarlamalı ve sulu şartlarda yürütülmüştür. Tane verimi, ana etkiler ve çarpımsal interaksiyonlar (AMMI) analizi ile de ğ erlendirilmiştir. Kareler ortalaması sırasıyla; %83.34’ ü çevreden, %10.35’i çeşit x çevre interaksiyonundan ve %6.29’ü ise çeşitten kaynaklandı ğ ı saptanmıştır. Tane verimi en fazla çevre şartlarından etkilenmiş faktörler %0.01 ‘e göre önemli oldu ğ u tespit edilmiştir. PCA 1 ve PCA 2 eksenlerinin çeşit çevre interaksiyonundaki etkisi sırasıyla %62.35 ve %37.65 oldu ğ u saptanmıştır. AMMI analizi sonuçlarına göre Nurkent çeşidi negatif b de ğ erine sahip olsa da hem stabil hem de en yüksek verimli, Bitacora çeşidinin (yurt dışı tescilli) ise verim ortalamasının üzerinde bir verime sahip olup stabilite çizgisinden oldukça uzak oldu ğ u tespit edilmiştir. Ayrıca çalışmanın yürütüldü ğ ü Şanlıurfa lokasyonunun yüksek verim (740.8 kg/da) Diyarbakır lokasyonunun düşük verim (541.1 kg/da) potansiyeli çevre şartlarına sahip oldu ğ u anlaşılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, mevcut iki çeşitten daha yüksek di ğ er üç çeşitten daha düşük verime sahip Bitacora çeşidi, Şanlıurfa lokasyonunda ilk sırada tercih edilmesi gereken çeşit oldu ğ u tespit edilmiştir. Ekmeklik bu ğ day açısından tane verimi kadar önemli olan kalite kriterleri açısından da iyi sonuçlara sahip oldu ğ u takdirde, bu aday çeşidin araştirmanin yürütüldü ğ ü bölgelerde yetiştiricili ğ inin tavsiye edilebilece ğ i sonucuna varılmıştır.
Keywords : çeşit adayı, stabilite, verim, AMMI, biplot