Sert Çekirdekli Meyvelerde Pas Hastalığı Etmeni Tranzschelia discolor’ın Ürediosporlarının Çimlenmesi ve Çim Tüpü Gelişimi Üzerine Sıcaklığın Etkisinin in vitro Koşullarda Belirlenmesi

Authors : Birsen Geçioğlu Erincik

Pages : 95-101

Doi:10.25308/aduziraat.1457503

View : 31 | Download : 45

Publication Date : 2024-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Tranzschelia discolor (Fuckel) Tranzschel and Litv. sert çekirdekli meyve türlerinde pas hastalığına neden olan bitki patojeni bir fungustur. Yapraklarda oluşan pas püstülleri fotosentez alanının azalmasına ve erken yaprak dökümlerine yol açmaktadır. Etmenin farklı sert çekirdekli meyve türlerine özelleşmiş fizyolojik formları bulunmaktadır. Şiddetli enfeksiyonlar erik ve bademde yaz boyunca devam ederken kayısı ve şeftalide yaz sonu ve sonbahar başı ortaya çıkmaktadır. T. discolor f.sp. domesticae hariç diğer fizyolojik formların gelişiminde sıcaklık faktörünün etkisi bilinmemektedir. Bu çalışmada T. discolor’ın erik, şeftali, kayısı ve bademde pasa neden olan fizyolojik formlarının ürediosporlarının çim tüpü gelişimi üzerinde sıcaklığın etkisi araştırılmıştır. Pasla enfekteli erik, şeftali, kayısı ve badem yapraklarından toplanan ürediosporların çim tüpü gelişimi 2-35 oC’de aralığındaki sekiz farklı sıcaklıkta belirlenmiştir. Su agar ortamı içeren lamlar üzerine yayılan ürediosporlar belirtilen sıcaklık koşullarında 12 saat süreyle inkübe edilmiştir. Çim tüpü uzunluğu ışık mikroskobu altında ölçülmüştür. Yapılan regresyon analizinde veriler en iyi uyumu quadratik modele karşı göstermiştir. Bu modele göre tüm fizyolojik formlar için optimum sıcaklık 17,2 -17,7 oC aralığında bulunmuştur. Sınırlı olsa da çim tüpü gelişimi 2 oC’de dahi gözlenmiştir. Test edilen 5 ve 25 oC arasındaki sıcaklıklar patojen gelişimi için oldukça uygun bulunurken 35 oC de bir gelişme olmamıştır. Elde edilen sonuçlar, sert çekirdekli meyvelerde pas mücadelesinde erken uyarı sistemlerinin geliştirilmesine ve kimyasal mücadelede ilaçlama zamanının ayarlanmasına katkı sağlayacak niteliktedir.
Keywords : Erik pası, şeftali pası, kayısı pası, badem pası, epidemiyoloji