ÇANKIRI-ILGAZ-BELÖREN KÖYÜ'NDE YAŞAYAN SU MİRASI: ÇEŞME VE ÇAMAŞIRHANELER

Authors : Murat ÇERKEZ

Pages : 271-297

Doi:10.16953/deusosbil.848425

View : 13 | Download : 12

Publication Date : 2021-03-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Ilgaz, günümüzdeki idari bölünmeye göre Çankırı İline bağlı bir ilçedir. Batısında Bayramören, güneybatısında Kurşunlu ve Korgun, güneyinde Çankırı merkez, güneydoğusunda Yapraklı, doğusunda ve kuzeyinde ise Kastamonu’ya bağlı Tosya ve İhsangazi ilçeleri ile çevrelenmiştir. Ayrıca İstanbul-Karadeniz ve İstanbul-Doğu Anadolu bağlantısını sağlayan önemli yol güzergahı üzerinde yer almaktadır. Belören Köyü ise bu güzergahın Bolu-Gerede-Çerkeş-Ilgaz-Tosya bağlantısı üzerinde, Ilgaz’a takriben 10 km mesafede ve yolun 1 km güneyinde kalmaktadır. Köyde bir çeşme ile iki çamaşırhane bulunmaktadır. Çeşme, 1743 yılına aittir. İki çamaşırhaneden biri köy sakinlerinin verdiği bilgiler yanı sıra mimari özelliklerinden hareketle 20. yüzyıl ortalarına tarihlendirilebilmektedir. Diğer çamaşırhane ise her ne kadar 1991 yılı gibi yakın tarihlerde yaptırılmış olmakla birlikte mimari özellikleri bakımından I No’lu çamaşırhane ile yakın benzerlikler sergilemesi, geleneksel çamaşırhane kültürünün günümüzde dahi devam ettirildiğini göstermesi yanı sıra bu kültürel mirasın gelecek nesillere aktarılması konusunda önemli bir örnek teşkil etmesi nedeni ile değerlendirmeye değerdir. Her iki eser de özellikle bahar ve yaz aylarında halen kullanılmakta ve çamaşırhane kültürünün yaşatılmasına önemli katkı sağlamaktadır. Kısa envanter bilgileri dışında haklarında detaylı bir tanıtım ve değerlendirmenin gerçekleştirilmediği anlaşılan bu eserler, yerlerinde görülüp incelenmiş, rölöveleri alınmış ve fotoğrafları çekilmek suretiyle belgelenmiştir. Ayrıca köy halkı ve muhtarı ile görüşmeler yapılmış ve bazı sözlü bilgiler edinilmiştir. Elde edilen veriler ve literatür bilgileri doğrultusunda hazırlanan çalışmamızda üç eserin plan ve mimari özellikleri ayrıntıları ile tanıtılarak Anadolu su yapıları içerisindeki yerlerinin belirlenmesi amaçlanmaktadır.
Keywords : Çeşme, Çamaşırhane, Su Yapısı, Mimari