İÇ GRUP ÖZDEŞİMİ VE İÇ GRUP YANLILIĞI: GRUP NORMLARININ ROLÜ

Authors : Sami ÇOKSAN, Banu CİNGÖZULU, Gülden SAYILAN, Nevin SOLAK

Pages : 261-300

Doi:10.16953/deusosbil.1037698

View : 12 | Download : 9

Publication Date : 2022-03-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu araştırmanın amacı iç grup özdeşiminin iç grup yanlılığı üzerindeki etkisinde iç grup normunun düzenleyici etkisini incelemektir. Bu amaç doğrultusunda üç deneysel çalışma yürütülmüştür. İlk çalışmada, gerçek grup üyelerinin iç grup özdeşimleri ölçülmüş ve iç grup normları eşitlikçilik, kayırmacılık veya kontrol grubu olacak şekilde değişimlenmiştir. İç grup yanlılığı, iç grup ve dış grup arasında spor programı süresi paylaştırma, spor gazetesi sayfası paylaştırma ve olumlu özelliklerle değerlendirme ölçümlerindeki iç grup lehine fark olarak işlevselleştirilmiştir. Sonuçlar, iç grup özdeşimi arttıkça iç grup yanlılığının da arttığını, ancak iç grup özdeşimi ve iç grup yanlılığı arasındaki ilişkide grup normunun düzenleyici etkisinin olmadığını göstermiştir. Diğer iki çalışmada laboratuvarda oluşturulmuş minimal gruplar kullanılmıştır. İkinci çalışmada bir matematik görevinden sonra katılımcılara seçkisiz olarak analitik veya bütüncül düşünme-karar verme stiline sahip oldukları şeklinde sahte bir geribildirim verilerek iki grup oluşturulmuş ve ilk çalışmadaki gibi norm ataması yapılmıştır. Ayrıca iç grup özdeşimi de ölçülmek yerine yüksek ve düşük seviyelerde olacak şekilde değişimlenmiştir. Üçüncü çalışmada ise iç grup özdeşimi, yine ikinci deneysel çalışmadakine benzer bir yöntem ile değişimlenmiş; ancak bu kez düzenleyicilik etkisi grup normunun bir öncülü olarak değerlendirilen iç grup biçimlenmesi bağlamında araştırılmıştır. İkinci ve üçüncü çalışmada özdeşimin, grup normunun ya da biçimlenmesinin iç grup yanlılığı üzerinde temel etkisi gözlenmemiştir. Grup özdeşiminin, grup normuyla veya grup biçimlemesiyle etkileşimi de istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır. Psikoloji öğrencisi olmayan toplumun farklı kesimlerinden katılımcıları örnekleyen bu üç çalışma, alanyazının aksine gruplar arası üyelerin grup normlarına veya biçimlenmelerine bağlı olarak bölüştürme davranışı sergilemediğini göstermektedir. Bulgular, metodolojik farklılıklar ve sosyal psikolojideki tekrarlanabilirlik sorunu bağlamında tartışılmıştır.
Keywords : Özdeşim, Sosyal kimlik, İç grup normu, İç grup yanlılığı, Grup biçimlenmesi