KÜRESEL DEĞER ZİNCİRLERİ BAĞLAMINDA İKTİSADİ BAĞIMSIZLIK HEDEFLERİNİN YENİDEN TANIMLANMASI

Authors : Ayçıl YÜCER

Pages : 1309-1334

Doi:10.16953/deusosbil.1145311

View : 11 | Download : 9

Publication Date : 2022-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Küresel Değer Zincirlerinin (KDZ) ticarete olan etkisi Dünya Ticaret Örgütü gibi uluslararası organizasyonlar ve konunun uzmanı birçok ekonomist tarafından bir “paradigma kayması” olarak nitelenmektedir. Yaşanan köklü değişim dış ticaret politikası hedeflerinin yeniden belirlenmesi ihtiyacını doğurmanın yanı sıra, geleneksel analiz yöntemlerinin de hem ampirik hem de teorik anlamda sorgulanmasına neden olmaktadır. Bu çalışmanın amacı, politika hedeflerinin belirlenmesinde KDZ’lerin yapısal özelliklerinin ve farklı ülke rollerinin önemini vurgulayarak, KDZ göstergelerinin doğru yorumlanmasına katkı sağlayacak bütüncül ve genel bir çerçeve sunmaktır. Çalışmada KDZ altında gelişen ithalat bağımlılığının, dışa bağımlılığın temel göstergesi olmaktan çıktığı ve ithalatın ihracat içerisindeki payının azaltılmasına yönelik politikaların ülkelerin bağımsızlık hedefleriyle ters düşebileceği görülmüştür. Bu bağlamda ülkelerin iktisadi bağımsızlıkları zincirdeki pazarlık güçleri ve katma değer paylarını önceleyen bir yaklaşım çerçevesinde yeniden tanımlanmıştır. Son olarak, KDZ literatürü bağlamında kullanımı öne çıkan ve KDZ’lerin yapısal özelliklerini ve ülkelerin katılımlarını ölçmekte kullanılan birçok yeni göstergenin hesaplanma yöntemi ve katma değer ile ilişkisi de sunulmuştur. Ancak literatürdeki Türkiye odaklı diğer çalışmalardan farklı olarak, bu araştırma makalesinde ampirik bir analiz yürütülmemiştir.
Keywords : Küresel Değer Zincirleri, Dikey Uzmanlaşma Endeksi, Katma Değer Cinsinden Ticaret, Dış Ticaret Politikası