ÇOK KUTUPLU ULUSLARARASI SİSTEMDE STRATEJİK OTONOMİ KAVRAMI VE ÖNEMİ

Authors : Burak Çakırca

Pages : 323-345

Doi:10.16953/deusosbil.1525248

View : 111 | Download : 100

Publication Date : 2025-03-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Uluslararası siyaset sahnesinde yaşanan gelişmeler, uluslararası sistemin yapısının ne olduğu konusunda tartışmaların ortaya çıkmasına yol açmıştır. 2.Dünya Savaşı ile birlikte ABD hegemonyasında kurulan liberal uluslararası sistemin, Soğuk Savaş’ın bitişiyle birlikte mutlak zafer kazandığı ve uluslararası sistemin tek kutuplu bir hali ifade ettiği kabul edilmektedir. Ancak tarihsel süreç içerisinde yaşanan gelişmeler ve yeni yükselen güçlerin varlığı, uluslararası sistemin çok kutuplu bir yapıya karşılık geldiği kabulünü ortaya çıkarmıştır. Özellikle Koronavirüs pandemisi ve Ukrayna-Rusya savaşında liberal uluslararası sistemin yapıtaşlarından olan uluslararası örgütler etkisiz kalmıştır. Bu durum çok kutupluluğun da tescili olacak biçimde ulus-devletlerin yeniden uluslararası siyasetin temel aktörleri haline gelmesine yol açmıştır. Diğer yandan çok kutupluluk kendi kendine yardım ilkesini de bir zorunluluk haline dönüştürmüştür. Stratejik otonomi kavramı devletlerin bağımlılıklarını gidermek ve en uygun seçeneği belirleyebilmek için dengeleme davranışı olarak tanımlanabilir. Bu noktada bu çalışma, stratejik otonomi kavramının çok kutuplu uluslararası sistemde devletlerin dış politika tercihlerinde uygun bir davranış olup olmadığı sorusunu merkeze almaktadır.
Keywords : Stratejik Otonomi, Uluslararası Sistem, Çok Kutupluluk, Dış Politika