ETKİN, ETKİLİ VE UYGULANABİLİR KARAR VERME: ETKİLEŞİMLİ BULANIK / OLABİLİRLİKLİ ÇOK AMAÇLI MATEMATİKSEL PROGRAMLAMA

Authors : Kerem CİDDİ, Serpil EROL

Pages : 197-210

View : 23 | Download : 12

Publication Date : 2014-10-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Son 60-70 yıldır, akademik ve pratik alanlarda, deterministik yerine, bulanık / olabilirlikli matematiksel programlama yöntemleri geliştirilerek daha etkin ve uygulanabilir çözümler elde edilmeye çalışılmaktadır. Belirsizlik ortamında; Çok Amaçlı Karar Verme yaklaşımlarıyla, belirli tatmin seviyeleri için uzlaşık çözümler bulunabilmektedir. Ayrıca, karar verici, Etkileşimli Çok Amaçlı Karar Verme yaklaşımlarıyla, kaynakların kullanımına bağlı olarak hedeflerin tatmin seviyeleri ve uzlaşık çözümlerdeki değişiklikleri ortaya koyabildiğinden, ödünleşme kararlarında birçok alternatife sahip olmakta ve bu sayede daha esnek karar verme imkânı bulmaktadır. Bu çalışmada, “Etkileşimli Bulanık / Olabilirlikli Tek / Çok Amaçlı Matematiksel Programlama” yaklaşımlarına genel bir bakış sunulmaktadır. Aynı zamanda, çeşitli kombinasyonlarda kullanılabilen bu temel yaklaşımların üstünlükleri ile bunlara duyulan ihtiyaç, gerekçeleri ile belirtilmekte ve karar vericilerin gerçek dünyada bu yaklaşımları neden dikkate alması ve kullanması gerektiği hususu vurgulanmaktadır. Bulanık / Olabilirlikli belirsizliğini çok amaçlı ve etkileşimli yaklaşımlarla birleştiren gerçek dünya çalışmalarında bir eksiklik mevcuttur. Bu bağlamda, farklı alan / sektör uygulamaları ile literatüre önemli katkılar yapılabileceği değerlendirilmektedir.
Keywords : Planlamada Nicel Yöntemler ve Modelleme, Bulanık Matematiksel Programlama, Bulanık Çok Amaçlı Karar Verme, Etkileşimli Yaklaşımlar