Gelenek ve Gelenek İcadı Arasında: İran Siyasal Kültüründe Humeyni Rejiminin Yeri

Authors : Halil KANADIKIRIK

Pages : 142-154

View : 16 | Download : 12

Publication Date : 2019-04-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada İran İslâm Devrimi ve ardından kurulan rejimin İran’ın ve Şiîliğin siyasal kültüründeki yerinin betimlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla devrimin toplumsal bileşenleri ile İslâm Cumhuriyeti’nin siyasal pratikleri tartışmaya açılarak siyasal kültür ile Humeyni’nin ideolojisi arasındaki ilişkinin niteliği ortaya konmuştur. Buna göre Humeyni’nin siyasal düşüncesinin siyasal Şiîliğin yegâne yorumu olmadığı ve gerek toplumsal kabul gerek siyasal aktörlerin pratikleri açısından pragmatik bir yapıda olduğu gösterilmek istenmiştir. Buradan yola çıkılarak rejimin tarihsel temelleri sorgulanmıştır. Bu sorgulama dinî kurumun seküler siyasal otoriteye karşı siyasal meşruiyetini ne zaman ve nasıl geliştirmeye başladığının incelendiği bir bölüm ile modern çağda İran’ın seküler siyasal otoritelerinin içine düştükleri meşruiyet krizinin ve buna çözüm üretebilme kapasitelerinin incelendiği bir bölümden oluşmuştur. Sonuç olarak İran’ın siyasal modernleşme sürecinde seküler siyasal otoritenin patrimonyal meşruiyetini sürdüremediği bir zeminde dinî kurumun gelenek icat etmek suretiyle söz konusu meşruiyet krizine çözüm ürettiği ileri sürülmüştür.
Keywords : İran, Meşruiyet, Modernleşme, Orta Doğu, Politik Kültür