İşsizlik, Reel Döviz Kuru ve Ham Petrol Fiyatlarının Cari Açık Üzerindeki Etkisi: Türkiye Üzerine Bir Uygulama

Authors : Yavuz ODABAŞI, Mustafa ÇETİN

Pages : 159-172

View : 21 | Download : 13

Publication Date : 2019-07-23

Article Type : Research Paper

Abstract :Son yıllarda gelişmekte olan ülkelerde cari açık sorunu en önemli sorunlardan birisi haline gelmiştir. Makroekonomik dengelerin korunması, orta ve uzun vadede sürdürülebilir ekonomik büyümeyi ve aynı zamanda ekonomik istikrarın gerçekleştirilmesi için cari açık kontrol altında tutulması gerekmektedir. Çalışmada cari açık ile işsizlik, reel döviz kuru ve ham petrol fiyatları arasındaki ilişki 2003 yılı ile 2017 yılı arasındaki dönem ele alınarak incelenmiştir. Çalışmada Türkiye için 2003 yılı ile 2017 yılları arasındaki veriler çeyrek dönemlik olarak kullanılmış ve çalışmada VAR  yöntemi ve eş bütünleşme tekniklerinden faydalanılmıştır. Bu amaç doğrultusunda değişkenlerin durağanlığı ADF ve PP testleri ile araştırılmıştır. Daha sonra değişkenler arasında uzun dönem ilişkinin olup olmadığı Johansen eş bütünleşme yöntemi ile incelenmiş ve uzun dönemde değişkenler arasında eş bütünleşme ilişkisi olduğu görülmüştür. Değişkenlerin uzun dönemde birlikte hareket etmesi sonucu, VAR modeli yerine VECM  modeli kullanılmıştır. VECM analizi sonucunda, petrol fiyatlarında bir değişim olduğunda cari denge kısa dönemde bundan etkilenmektedir. Cari dengede ve petrol fiyatlarındaki bir değişme işsizlik üzerinde etkiye sahiptir. Ele aldığımız dönemde işsizlik, reel efektif döviz kuru ve ham petrol bağımsız değişkenlerindeki 1 birimlik değişmenin cari dengede 26 dönemlik etkiye sahip olduğu görülmektedir. Diğer bir ifadeyle bağımsız değişkenlerdeki 1 birimlik değişim cari dengeyi 26 dönem sonunda dengeye getirdiği görülmektedir.
Keywords : Cari Açık, İşsizlik, Ham Petrol, Reel Efektif Döviz Kuru, VAR Analizi