MU‘ÎNÜ’L-MÜRÎD’DE OĞUZCA SES VE ŞEKİL ÖZELLİKLERİ

Authors : Bilâl AKTAN

Pages : 1-8

View : 15 | Download : 14

Publication Date : 2015-06-20

Article Type : Research Paper

Abstract :XIII. yüzyıldan itibaren Harezm ve Sirderya’nın aşağı kesimlerinde, kısmen Oğuz (Türkmen) ve Kıpçak yerli ağızlarının etkisi altında Karahanlıcadan oluşan Orta Asya Türkçesi edebiyat dilinin gelişme dönemine “Harezm Türkçesi” denir. Bu dönem eserlerinin en büyük ortak özelliği; Karahanlı (Doğu), Oğuz-Türkmen ve Kıpçak Türkçesi dil özelliklerini bir arada taşımış olmaları, yani bir bakıma karışık dil özelliklerine sahip olmalarıdır. Harezm Türkçesiyle yazılmış eserlerden biri de “İslâm” adlı mutasavvıf bir şair tarafından 713/1313 yılında yazılan, 407 dörtlükten oluşan, dinî ve tasavvufî nitelikteki Mu‘înü’l-Mürîd (MM) adlı manzum eserdir. MM üzerinde yaptığımız bu inceleme ve değerlendirmede, eserdeki Oğuzca özelliklerin hiç azımsanmayacak kadar çok olduğu görülmüştür. Bu makalede, MM adlı eserde yer alan Oğuzca ses ve şekil özellikleri incelenmiştir. MM’de dikkat çekici bu Oğuzca ses ve şekil özellikleri, metinde geçtiği dörtlük ve mısra numaraları verilmek suretiyle tanıklandırılmaya çalışılmıştır
Keywords : Harezm Türkçesi, Muînül Mürîd, Oğuzca özellikler, ses özellikleri, şekil özellikleri