Döngüsel Ekonomi Kapsamında GSYİH ile Geri Dönüşüm İlişkisi: Avrupa Birliği Ülkeleri Örneği

Authors : Erdem ATEŞ

Pages : 125-137

Doi:10.51290/dpusbe.782974

View : 15 | Download : 10

Publication Date : 2021-01-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Sanayi Devrimi öncesinde üretim, insan ihtiyaçlarını gidermenin yanı sıra ticaret yapabilmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Zaman içerisinde nüfusun artması ile ihtiyaçların miktarı ve çeşitliliği artmıştır. Artan ihtiyaçlar Sanayi Devrimi sonrasında ortaya çıkan kitle üretimi ile karşılanabilmiştir. Sanayi devrimi ile birlikte doğrusal ekonomi olgusu ortaya çıkmıştır. Doğrusal ekonomi; hammaddenin sağlanması, nihai malın üretilmesi, tüketilmesi ve tüketildikten sonra atık halini aldığı süreci ifade etmektedir. İlerleyen dönemde, dünya kaynaklarının hızla tükendiği ve çevre sorunlarının ortaya çıktığı görülmüştür. Bu durum döngüsel ekonominin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Döngüsel ekonomi; hammaddenin verimli kullanıldığı, üretim sürecinde doğaya en az zararın verildiği, üretim sonrasında ortaya çıkan atıkların yeniden değerlendirildiği bir üretim yapısını ifade etmektedir. Çalışmada döngüsel ekonominin en önemli bileşenlerinden olan geri dönüşüm kavramı 30 ülke için 2008-2017 döneminde incelenmiştir. Çalışma panel veri yöntemleriyle, dirençli tahminci Prais-Winsten (PCSEs) kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Çalışmada bağımlı değişken ülkelerin gayri safi yurtiçi hasılaları (GSYİH); bağımsız değişkenler ise, elektronik, evsel, ambalaj, plastik, kağıt, metal, cam, eski otomobil aksanları ve odun atıklarının geri dönüşüm oranlarıdır. Sonuçlara göre; plastik atıklarının ve eski otomobil aksanlarının geri dönüşüm oranının ekonomik büyümeyi olumsuz, diğer değişkenlerin ise ekonomik büyümeyi olumlu etkiledikleri görülmüştür.
Keywords : döngüsel ekonomi, doğrusal ekonomi, geri dönüşüm, ekonomik büyüme, panel veri