1980-2020 Döneminde Türkiye’de İhracat, İthalat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Eşbütünleşme ve Nedensellik İlişkileri

Authors : Nazım ÇATALBAŞ

Pages : 15-32

Doi:10.51290/dpusbe.1034504

View : 14 | Download : 21

Publication Date : 2022-07-29

Article Type : Research Paper

Abstract :BBu çalışmada, 1980 sonrası dönemde, Türkiye’de ihracat, ithalat ve ekonomik büyüme arasındaki eşbütünleşme ve nedensellik ilişkileri araştırılmıştır. İhracata dayalı sanayileşme politikalarının izlendiği bu dönem dış ticaret ve ekonomik büyüme ilişkileri açısından önemlidir. Analiz için 1980-2020 dönemine ait yıllık veriler kullanılmıştır. Durağanlık sınaması için Zivot-Andrews (1992) birim kök testi, eşbütünleşme ilişkisi için Gregory-Hansen (1996) eşbütünleşme analizi ve nedensellik ilişkisi için Toda-Yamamoto nedensellik analizi tercih edilmiştir. Durağanlık ve eşbütünleşme analizlerinde tek yapısal kırılmaya imkân tanıyan yöntemler seçilmiştir. Çalışmanın deneysel bulgularına göre, seriler birinci farkta durağandır. Gregory-Hansen eşbütünleşme analizi sonucuna göre, seriler arasında uzun dönemli ilişki mevcuttur. Eşbütünleşme katsayıları ise DOLS, FMOLS ve CCR yöntemleri ile tahmin edilmiştir. DOLS’a göre, uzun dönemde, ihracat, ithalat ve kukla değişken ekonomik büyüme üzerinde anlamlı etkiye sahiptir. FMOLS ve CCR’ye göre, uzun dönemde, ihracat ekonomik büyüme üzerinde anlamlı bir etkiye sahiptir. Toda-Yamamoto nedensellik sınamasında ithalat ve ekonomik büyüme arasında karşılıklı nedensellik ile ihracattan ithalata ve ekonomik büyümeye doğru tek yönlü nedensellik tespit edilmiştir.
Keywords : Dış Ticaret, Ekonomik Büyüme, Eşbütünleşme Nedensellik