Kefeli Hüseyin Efendi ve Bustân-efrûz-ı Cinân der-Şerh-i Gülistân İsimli Eseri

Authors : Gözde ÖZCANAR SEL

Pages : 76-90

View : 16 | Download : 12

Publication Date : 2021-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :İranlı meşhur şair Saʻdî-i Şirazî’nin 13. yüzyılda yazdığı Farsça eseri Gülistân’a yazıldığı devirden itibaren çok sayıda tercüme ve şerh kaleme alınmış, Klasik Türk Edebiyatı’nın şairlerine ilham olan bu esere Türk dilinde de çok sayıda şerh yazılmıştır. Bu şerhler, Osmanlı medreselerinde, Fars dili ve edebiyatı öğretiminin başlıca kaynakları olarak okutulmuşlardır. Çalışmamızın konusunu da Gülistân’a yazılmış Türkçe şerhlerden biri olan Bustân-Efrûz-ı Cinân Der-Şerh-i Gülistân isimli eser oluşturmaktadır. Eser, Kefeli Hüseyin Efendi tarafından kaleme alınmıştır. 16. yüzyılın âlim şahsiyetlerinden biri olan Kefeli Hüseyin Efendi, Arapça ve Farsçayı edebiyatlarıyla öğrenmiş; hadis, tefsir, fıkıh ve diğer dinî ilimlerle birlikte matematik, astronomi ve musikîye de vakıf olmuştur. Kefeli Hüseyin Efendi’nin çok yönlü kişiliğini ve îlmi birikimini yansıtan Bustân-Efrûz-ı Cinân Der-Şerh-i Gülistân, kendisinden önce yazılmış şerhlerin eksikliklerini tamamlamak gayesiyle yazılmıştır. Klasik Türk Edebiyatı’nın geleneksel şerh anlayışına bağlı kalınarak yazılan şerhte, metnin Türkçeye tercümesi verildikten sonra ele alınan eserin gramer özellikleri, sahip olduğu söz varlığı ve içerdiği edebî bilgiler üzerinde durulmuştur. Çalışmamızın amacı, Kefeli Hüseyin Efendi’nin hayatı ve eserlerine değinerek Bustân-Efrûz-ı Cinân Der-Şerh-i Gülistân’ı tanıtmak ve şerhin yazımında izlenen şerh tekniklerini genel hatlarıyla ortaya koymaktır.
Keywords : Şerh, Kefeli Hüseyin, Saʻdî, Gülistân, 16 Yüzyıl