Azerbaycan ve Türk Atasözlerinin “Dildönmez” veya “Dilterpenmez” Davranış Formülleri

Authors : Xankişi MAMMADOV

Pages : 96-119

Doi:10.55543/insan.1099635

View : 15 | Download : 13

Publication Date : 2022-07-05

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu eserde ilk defa hiçbir kaynakta bulunmayan Azerbaycan ve Türk "dil dönmez" veya "diltarpenmez"atasözlerinden bahsedilmiştir. Kaydolunur ki, "dil dönmez atasözleri" terimi "dudak degmez atasözleri", "koşayarpak atasözleri" ve "evvel-axir atasözleri" kibi ilk olarak bu setirlerin müellifi terefinden kullanılmıştır. "Dildönmez", dilin dönmesine neden olan "l" ve "r" ünsüzlerini kullanmayan kelimelerden oluşan şiirlere verilen isimdir. Her iki dilde kelimelerin büyük çoğunluğu "l" ve "r" ünsüzlerine sahip olduğundan, şiir biçimi oluşturmak çok zordur. Elçin ve V.Guliyev Azerbaycan aşık şiirinde Aşık Alasgar'ın eserlerinde tek bir deyim "dil dönmez" olduğunu yazarlar. Aslında bu dil dönmez kusurludur. Ancak hep Azerbaycan hep de Türk atasözlerinde olduğu gibi folklorun diğer örneklerinde de pek çok "dil dönmez" örneği vardır. Elbette bu, eski Türk-Oğuz boylarının düşünce alanının, ideolojik ve estetik küreselliğinin zenginliğine tanıklık etmekte ve babalarımızın ne kadar manevi ve sanatsal açıdan zengin olduğunu göstermektedir.
Keywords : folklor, Azerbaycan atasözleri ve sorunları, Türk atasözleri ve sorunları, Aşık Alasgar, dildönmez, folklor, Azerbaycan atasözleri ve sorunları, Türk atasözleri ve sorunları, Aşık Alasgar, dildönmez