Pharmacology of Botulinum Toxins: From Poison to Remedy

Authors : Kansu BÜYÜKAFŞAR

Pages : 71-78

Doi:10.18678/dtfd.777234

View : 23 | Download : 17

Publication Date : 2020-08-30

Article Type : Review Paper

Abstract :Botulinum toksini (BTX) Gram (+), sporlu, çubuk şekilli ve mutlak anareobik bir bakteri olan Clostridium botulinum’un parçalanması sonucu üretilir. Ancak bu toksini üretebilen Clostridium-olmayan mikroorganizmalar da bulunmaktadır. Faydalı olabilen bazı toksinler gibi BTX de, eski bilim insanları ya da filozofların “Hemen herşey zehir olabilmektedir, farkı yaratan dozdur” (Paracelsus, XVI yüzyıl) veya “Zehirler yaşamı tahrip etmek veya hastaları tedavi etmek için kullanılabilir” (Claude Bernard, XIX yüzyıl) ya da “Zehir ilaçtır, ilaç zehirdir” (Ahi Evran, XIII yüzyıl) gibi tanımlamalarına çok uymaktadır. 1980’lerde Alan Scott, şaşılık tedavisinde BTX’in kullanımı ile ilgili ilk makaleleri yayımlamıştır. Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), 1989’da strabismus (şaşılık) and blefarospazm (kontrol edilemeyen göz kırpması) tedavisi için, 2002’de de ilk kozmetik indikasyon olarak kaş-arası dikey kırışıklıklarının tedavisi için ilk kez BTX’i onaylamıştır. O günden beri BTX, sadece dermatolojik değil aynı zamanda dermatolojik-olmayan pek çok indikasyonda, hem onaylı hem de onaysız olarak kullanılmaktadır. Bu derlemede botulinum toksininin etki mekanizmaları, farmakokinetiği, yan etkileri, indikasyon ve kontrindikasyonları, ilaç etkileşmeleri, etki yerleri ve etki süresi vd pek çok açıdan farmakolojik profilini bulacaksınız. Ayrıca mevcut ticari ürünleri ve yeni dozaj formları ve aynı zamanda BTX’in gelecekteki kullanımı konusu da tartışılacaktır.
Keywords : botulinum toksini, farmakoloji, zehir, çare, estetik, kas, ağrı