Paragraf Tabanlı Çıkarımsal Özetlemede Öbekleme Kullanan İki Yeni Yöntemin Kıyaslanması

Authors : Ahmet İlkay KISAYOL, Metin TURAN

Pages : 1047-1057

Doi:10.29130/dubited.418453

View : 19 | Download : 9

Publication Date : 2018-08-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Özetleme, bir bakıma metinleri kısaltma işlemidir. Bu kısaltma işlemi metinlerdeki önemli bilgileri içerecek şekilde olmalıdır. Bu çalışmanın amacı da İngilizce dilinde yazılmış makale, haber vs. gibi doküman paragraflarının içerdiği bilgi önemine göre seçilerek özetleme yapılmasıdır.  Çalışmanın ilk aşamasında doküman kümesini temsil edecek önemli kelimeler belirlenmiştir. Bu aşamada tüm dokümanlarda geçen kelimeler kök geçiş sıklıklarına göre büyükten küçüğe göre sıralanır ve belirli sayıda seçilen en sık kelimeler ile paragraf vektörü temsil edilir.  Bir sonraki aşamada, istenilen özet oranına göre paragraflar kümelere ayrıştırılır. Kümeleme algoritması olarak K-Means kullanılmıştır. Kümeler oluşturulurken başlangıç noktalarının belirlenmesi amacıyla iki farklı yöntem kullanılmıştır. İlk yöntemde, geçiş sıklıkları en yüksek ilk 10 kelimeden birinin en fazla görüldüğü paragraflar küme başlangıçları olarak seçilir. İkinci yöntemde, kullanıcının belirlediği özet oranına göre seçilecek anahtar kelime sayısı belirlenir. Daha sonra bu anahtar kelimelerin en çok geçtiği paragraflar başlangıç noktaları olarak belirlenir. Özet oluşturmada çıkarım yöntemi olarak, ayrıştırılan her bir küme içinden kümenin merkez noktasına Jaccard uzaklığı bakımından en yakın olan paragraf seçimi uygulanmıştır. Çıkan sonuçlar kontrol edildiğinde ikinci yöntemin daha başarılı bir sonuç verdiği gözlemlenmiştir. İkinci yönteme göre başarı oranları %20 özet oranı için %40 , %40 özet oranı için %50 ve %60 özet oranı için %71 elde edilmiştir.
Keywords : çoklu dokümanlarda özetleme, paragraf tabanlı özetleme, metin öbekleme, özellik çıkarımı