Maxilon Blue GRL Boyar Maddesinin İllit Kil Minerali İle Gideriminin Optimizasyonu

Authors : Nilgün VOLKAN, Elif OZMETİN

Pages : 216-232

Doi:10.29130/dubited.863992

View : 13 | Download : 9

Publication Date : 2022-01-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Yüksek miktarda kimyasal madde içeren tekstil endüstrisi atıksuları önemli çevresel kirletici kaynaklarındandır. Çalışmada, tekstil endüstrisinde ürünlerin boyanmasında kullanılan katyonik boyar maddelerden olan Maxilon Blue GRL’nin ucuz ve ülkemizde bol bulunan illit kil minerali ile giderimi araştırılmıştır. FTIR, XRF ve SEM analizleri ile kil mineralinin karakterizasyonu yapılmıştır. Optimizasyon yöntemi olarak Yanıt Yüzey Yöntemi’nin (YYY) Merkezi Kompozit Tasarımı (MKT) kullanılmıştır. Optimizasyon yönteminde başlangıç boyar madde konsantrasyonu (100-500 mg/L), katı sıvı oranı (0,2-0,6 g/L), pH (4-8) ve sıcaklık (15-55 °C) bağımsız değişkenler olarak, yüzde giderim verimi ve adsorbent kapasitesi (q) ise bağımlı değişkenler olarak seçilmiştir. MKT’den belirlenen tasarım şartlarında kesikli sistemde deneyler gerçekleştirilmiş ve elde edilen deneysel sonuçlar YYY’de değerlendirilerek yüzde giderim verimi ve adsorbent kapasitesinin hesaplanabileceği model denklemler türetilmiştir. Yüzde giderim verimi ve adsorbent kapasitesi için elde edilen deneysel sonuçlar ile model sonuçları karşılaştırılmış ve % 95 güvenilirlik seviyesi için R2 değerleri sırası ile 0,9845 ve 0,9509 olmuştur. Ayrıca ANOVA analizi yapılarak prosesi etkileyen parametreler ve parametrelerin ikili etkileşimleri ortaya konulmuştur. Yüzde giderim verimi ve adsorbent kapasitesini maksimum yapan şartlar ayrı ayrı belirlenmiş ve bu şartlarda doğrulama deneyleri yapılmıştır. Yüzde giderim verimi için elde edilen optimum şartlar; başlangıç konsantrasyonu 100 mg/L, pH 4, katı sıvı oranı 0,6 g/L ve sıcaklık 15 °C olarak belirlenmiş ve bu şartlarda %100 boya giderimi sağlanmıştır. Adsorbent kapasitesi için elde edilen optimum şartlar ise; başlangıç boya konsantrasyonu 250 mg/L, pH 8, katı sıvı oranı 0,2 g/L ve sıcaklık 55 °C olarak belirlenmiştir, bu şartlarda 631,5 mg/g adsorbent kapasitesi elde edilmiştir.
Keywords : Maxilon Blue GRL, illit, Yanıt Yüzey Yöntemi