Farklı Yükseltilerde Dağçayı (Sideritis pisidica Boiss. & Heldr.)’nın Uçucu Bileşenleri

Authors : Ayşegül Tekeş, Sermin Göksu Karagöz, Serkan Gülsoy

Pages : 15-27

Doi:10.58816/duzceod.1552717

View : 69 | Download : 96

Publication Date : 2024-12-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, Sideritis pisidica Boiss. & Heldr.’nin farklı yükseltilerden (alt ve üst rakım) toplanan örneklerinin uçucu bileşenlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Uçucu bileşen analizi HS-SPME (Tepe Boşluğu – Katı Faz Mikro Ekstraksiyon) yöntemi kullanılarak, üç tekerrürlü olacak şekilde gerçekleştirilmiştir. Çalışmada kullanılan örnekler, Afyonkarahisar ili Sultandağı Yöresi’nden toplanmıştır. Çalışma sonucunda iki farklı yükseltide toplamda 90 uçucu bileşen tespit edilmiş olup, bunların 55’i her iki yükseltide ortak bulunurken, 8’i sadece alt rakımda, 27’si ise sadece üst rakımda saptanmıştır. Ayrıca alt rakımda %70.0 olarak bulunan uçucu bileşen yüzdesi, üst rakımda %91.1’e çıktığı belirlenmiştir. Her iki yükseltide de trans-Caryophyllene ve trans-beta- Farnesene bileşenlerinin en yüksek ortalamaya sahip olduğu görülmüştür. Bitkinin uçucu bileşenleri ve oranlarındaki bu değişkenliğin çevresel koşullar (coğrafi konum, toprak özellikleri, nem, sıcaklık, yükselti vb.), fenolojik durumu (bitki büyüme aşaması), uçucu yağ çıkarmak için kullanılan bitki kısmı, materyal türü (taze veya kuru), uçucu yağ çıkarmak için kullanılan yöntem ve bitkinin toplama zamanı gibi birçok faktöre göre değişebileceği sonucuna varılmıştır.
Keywords : Dağçayı, HS-SPME, Sideritis pisidica, Uçucu bileşen, Yükselti