Karl Marx ve Sınıf Teorisinin Spor Kültürüne Yansımaları

Authors : Yusuf BARSBUĞA, İbrahim Bülent FİŞEKÇİOĞLU

Pages : 41-46

View : 16 | Download : 9

Publication Date : 2021-12-31

Article Type : Review Paper

Abstract :19. yüzyıl; teknoloji, bilim, siyaset ve düşünsel açıdan yoğun gelişmelerin yaşandığı bir dönemdir. Düşün dünyasına o dönemde önemli katkılar sunan düşünürlerden biri de, tarihin diyalektik materyalist yorumuna dayanan ekonomik ve toplumsal bir dünya görüşüne sahip Karl Marx'dır. Aydınlanma döneminin izlerini taşıyan Marx; döneminin çeşitli görüşlerinden etkilenerek, kendi düşünce sistemini oluşturmuştur. Gerek toplumsal boyutta gerekse ekonomik ve iktisadi alanda bir çok katkıları olan Marx'ın önemli katkılarından biri de sınıf teorisidir. Sosyal tabakalaşma konusu; Marx, Engels, Weber ve Durkheim gibi birçok sosyolog tarafından incelenmiş ve yorumlanmıştır. Sosyal tabakalaşmanın, toplum hayatında oldukça çeşitli yansımalarının olması, her geçen gün farklı alanlarda etkilerinin görülmesine olanak sağlamaktadır. Bu yansımalardan biride spordur. Geniş kitlilere hitap eden, gerek amatör gerekse profesyonel boyutta toplumsal hayatın her köşesinde hissedilen etkileriyle spor; sadece kişilerin değil, devletlerinde kanunlarında yer almakta ve uluslararası boyutta politika aracı olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmada; Marx'ın düşünsel sisteminde önemli yer tutan Tarihsel Materyalizm, Alt yapı- Üst Yapı İlişkisi, Üretim ilişkileri, Yabancılaşma ve Sınıf kavramı ayrı başlıklar altında incelenmeye çalışılıp, sosyal tabakalaşma ve sosyal sınıf kavramları ışığında spor olgusuna olan yansımaları ve etkileri, literatür tarama modeli kullanılarak değerlendirilmeye çalışılmıştır. Sonuç olarak; farklılığın hiyerarşik sıralanması şeklinde nitelendirilen tabakalaşma kavramının; gelir seviyesi, sosyal çevre, kültür, fiziki çevre gibi etmenlerle bağlantısının ve sportif faaliyete olan etkilerinin olduğu tespit edilmiştir. Çağımızın vazgeçilmez toplumsal bir boyutu olan spor da bu kavramlardan oldukça etkilenmektedir. İnsanların gelir durumuna göre farklı branşlaşmalar, kültürel baskı sonucu spor yapma isteğine ket vurma yada belirli branşlarla sınırlanma meydana gelmektedir. Yine fiziki ortam, yaşanılan yerin doğal koşulları da spor ve spor branşı seçimi üzerinde etkili olmaktadır.
Keywords : Karl Marx, Sınıf Teorisi, Tabakalaşma, Spor