Hemşirelikte Kuram veya Model Kullanılarak Yapılan Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi: Sistematik Derleme

Authors : Cemal Özalp, Gülçin Avşar

Pages : 532-540

Doi:10.62425/esbder.1417104

View : 380 | Download : 452

Publication Date : 2024-10-10

Article Type : Review Paper

Abstract :Amaç: Bu sistematik derlemede Türkiye’de, hemşirelik alanında kuram veya model kullanılarak yapılan lisansüstü tezlerin sistematik olarak incelenmesi amaçlandı. Yöntemler: Yapılan sistematik derlemede, Ulusal Tez Merkezine kayıtlı tezler 25 Nisan-15 Mayıs 2023 tarihleri arasında Türkçe “model, kuram, teori, hemşirelik” sözcükleri kullanılarak tarandı. Veri tabanına kayıtlı 78 lisansüstü teze ulaşıldı. Dâhil edilme kriterlerine uyan 67 tez yıl, kuram veya model, örneklem, yöntem, araştırma türü, sonuç yönünden incelendi. Bulgular: Türkiye’de hemşirelik alanında 67 tezde kuram veya model kullanıldı. Tezlerin %13.43’ü yüksek lisans tezi, %86.56’ı doktora tezidir, %53,73’ü randomize kontrollü araştırma tipindedir. Kullanılan kuram ve modellere bakıldığında, tezlerin %10.44’ü Watson İnsan Bakım Kuramı\'nı, %10.44’ü Kolcaba\'nın Konfor Kuramı\'nı, %8.95’i Dorothea Orem Öz Bakım Eksikliği Kuramı\'nı ve %7.46’sı Meleis’in Geçiş Modeli\'ni kullanmıştır. Sonuç: Hemşirelikte 2018-2023 yılları arasında ülkemizde en sık kullanılan modeller Watson İnsan Bakım Kuramı ve Kolcabo’nın Konfor Kuramı’dır. Kuram veya model kullanımı geçmiş yıllara göre karşılaştırıldığında kullanımı yaygınlaşmasına rağmen, günümüzde sınırlı sayıda kullanılmaktadır.
Keywords : Hemşirelik, hemşirelik araştırması, model, kuram, lisansüstü