ŞAİRİ BİLİNMEYEN MANZUM BİR HZ. ALİ CENKNÂMESİ: HZ. ALİ’NİN MELİK İLE CENGİ

Authors : Maşallah KIZILTAŞ

Pages : 57-96

Doi:10.31465/eeder.858768

View : 26 | Download : 20

Publication Date : 2021-03-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Savaşma, cenk etme Doğu toplumlarının genlerine işlenmiş içgüdüsel bir duygudur. Doğu toplumlarının tarihi aslında birer savaş tarihidir. Türklerin İslamiyet’i kabulünden sonra İslamiyet’i yaymak ve fetih idealini gerçekleştirmek üzere mücadelelerde bulunması cenknâme gibi türlerin yaygınlaşmasını sağlamıştır. İncelediğimiz metin bir Hz. Ali Cenknâmesi’dir. Hz. Ali’nin gazaları ve gazalarda gösterdiği kahramanlıklar, Türk edebiyatında yazarlar tarafından en çok rağbet edilen konulardandır. Hz. Ali’nin Hz. Muhammed’in hem amcası oğlu hem de damadı olması, İslamiyet’e yaptığı büyük hizmetler ve uğradığı mağduriyet bu rağbetin başlıca sebeplerindendir. Çalışma yaptığımız Hz. Ali Cenknâmesi’nin üç nüshasına ulaşılmış ve bu nüshalar üzerinden tenkitli metni oluşturulmuş ve incelemesi yapılmıştır. İncelemede önce eserin nüshaları tanıtılmış; sonra şekil, muhteva ve dil özelliklerine değinilmiştir. Yapılan inceleme sonucunda Cenknâme’nin diğer Hz. Ali cenknâmeleriyle benzer özellikler gösterdiği tespit edilmiştir. Cenknâme’nin üç nüsha üzerinden oluşturulan tenkitli metni 241 beyit olup eserin müellifi belli değildir.
Keywords : Hz Ali, cenknâme, dinî kahramanlık hikâyeleri, tenkitli metin