Yazar-Metin-Okur Ekseninde Postmodern Anlatının Oyunsulaştırılması: Puslu Kıtalar Atlası Örneği

Authors : Kemal TEMİZER, Selma BAŞ

Pages : 244-270

Doi:10.31465/eeder.865753

View : 22 | Download : 13

Publication Date : 2021-03-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Postmodern anlatıların yapısında işlevsel bir role sahip olan oyunsuluk kavramı, metnin oyunla bağlantısını imlediği gibi aynı zamanda çoğulcu yapısına da işaret eder. Postmodern yazar, oyunsuluktan yararlanarak okurla arasındaki mesafeyi ortadan kaldırır. Her türlü malzemeyi oyunlaştıran postmodern yazar, oyunu, anlatının ana ereği durumuna getirir. Romanlarını böyle bir anlayışla dokuyan yazarlardan biri olarak İhsan Oktay Anar da anlatılarında oyunsuluktan yararlanır. Felsefe alanında öğretim üyesi olan Anar, postmodern-felsefi oyunlara dayanan romanlar kaleme alır. Yazarın otobiyografisinin de sindiği bu postmodern-felsefi oyunlar, bir bakıma, kendisinin felsefeci kimliğiyle de örtüşür. Anar’ın bu bilinçli tavrının bir ürünü olan Puslu Kıtalar Atlası adlı romanı, içerdiği ontolojik oyunsu atmosferiyle çoğulcu, eklektik bir anlatı görünümü arz eder. Bu çalışmada, Anar’ın Puslu Kıtalar Atlası adlı romanında oyunsuluk kavramının işlevi üzerinde durulacaktır. Çalışmanın amacı, eserlerinde, okurlarına bir lunaparktaymış hissi yaşatmak isteyen ve bu bağlamda oyunsu bir atmosferle anlatılarını dokuyan yazarın, Puslu Kıtalar Atlası romanına oyunun/oyunsuluğun nasıl yansıdığını irdelemek ve bunun anlatının işlevselliğine olan katkısını belirlemektir. Nitel araştırma desenlerinden betimsel araştırma yönteminin kullanıldığı çalışmada, veri toplama tekniği olarak doküman incelemesi, verilerin analizinde ise içerik analizi kullanılmıştır. Daha sonra Anar’ın romanı metinsel bir yoruma tabi tutulmuştur. Yazar, metin ve okur bağlamında olmak üzere üç kategoride incelenen oyunsuluk kavramının, Anar’ın romanına hangi ölçüde yansıdığı, yazarın bunları nasıl kullandığı tespit edilmiştir. Elde edilen tespitler eserden yapılan alıntılarla desteklenmiştir. Araştırmanın verileri ışığında elde edilen bulgular sonuç bölümünde ifade edilmiştir. Nihayetinde oyunsuluğun, postmodern söylemin belirginlik kazandığı üstkurmaca, metinlerarasılık, çoğulculuk, ironi, okuru metne dahil etme gibi tekniklerle yazarın eserine yansıdığı görülmektedir.
Keywords : Postmodernizm, Oyunsuluk, İhsan Oktay Anar, Puslu Kıtalar Atlası