SEYYİD İBRAHİM HANÎF’İN RUMELİ MENZİL-NÂMESİ

Authors : Halil BATUR

Pages : 448-475

Doi:10.31465/eeder.962513

View : 18 | Download : 12

Publication Date : 2021-10-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Klasik Türk edebiyatında çeşitli mekânlar arasında yapılan seyahatlerde konaklanılan menziller hakkında bilgi veren eserlere menzil-nâme denmektedir. Menzil-nâmelerin çoğu hac seyahati sırasında ziyaret edilen menzilleri tanıtmak amacıyla yazılmakla birlikte ülkenin farklı noktaları arasındaki menzillerin tanıtıldığı eserler de yazılmıştır. Menzil-nâme türünde eser veren şairlerden biri de 18. asır şairlerinden olan Seyyid İbrahim Hanîf’tir. Seyyid İbrahim Hanîf, III. Selim dönemi şairlerindendir. Önemli resmî görevlerde bulunan Hanîf’in şu ana kadar tespit edilen Divançe, Şerh-i Tûfân-ı Mârifet, Menâzili’l-Haremeyn, Siyer-i Nebi adlarında dört eseri vardır. Yaptığımız araştırmalar sonucunda şairin Nakd-i Gayret-i Hanîf adlı bir eseri daha tespit edilmiştir. Şair, bu eserinin ilk bölümünde III. Selim’in I. Abdülhamid yerine tahta geçmesi münasebetiyle bu saltanat değişikliğini Eğriboz ve Karlıeli sancaklarına resmî olarak bildirmek görevi ile Rumeli’ye yaptığı seyahati detaylı bir şekilde anlatmıştır. Bu çalışma, Seyyid İbrahim Hanîf’in resmî görevle gittiği Rumeli seyahati esnasındaki gözlem ve izlenimlerini konu alan ve Nakd-i Gayret-i Hanîf adlı eserinin ilk bölümünü oluşturan Rumeli Menzil-nâmesi üzerine yapılmıştır. Eser; şairin gözlemleri, gezdiği yerlerin coğrafi yapısı, mimarisi, gezip gördüğü yerlerin birbirine olan uzaklığı ile orada yaşayan halkın etnik ve dinî yapısı hakkında ilk elden önemli bilgiler içermektedir. Hanîf’in verdiği bilgiler eldeki bilimsel kaynaklarla da desteklenerek incelenmiş ve yer yer eserin metinlerine de yer verilmiştir.
Keywords : Seyyid İbrahim Hanîf, Nakd i Gayret i Hanîf, Rumeli Menzil nâmesi, Klasik Türk edebiyatı