Folklor, Metinlerarasılık ve Beş Şehir

Authors : Taner TURAN

Pages : 43-56

Doi:10.31465/eeder.1136633

View : 19 | Download : 11

Publication Date : 2022-10-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Bir metinlerarasılık/söylemlerarasılık perspektifinde metne geçirilmiş pek çok folklorik unsuru çözümlemek, anlamlandırmak, ayrıca konumlandırmak bir ulusun kültürünü canlı tutmaya olanak sağlayan çözümleme yollarından birisidir. Folklorik unsurlar, metinleştiklerinde birer göstergeye dönüşerek yazınsal bir metnin kültürel ya da düşünsel boyutunu oluştururlar. Folklorik olanın en küçük birimi olarak tanımlanan söz konusu göstergeler birer folklorbirim işlevi kazanırlar. Her folklorbirim doğal olarak ulusal kimliğe, ortak düşünüşe gönderimde bulunur, onun izlerini taşır, bir folklorik gösterge değeriyle ulusal kimliğin ayırıcı bir unsuru durumuna gelir, yer aldığı metinde ayrı bir okumabirim olarak değerlendirilmeyi bekler. Beş Şehir’de yer alan folklorbirimler, metinlerarasılık/söylemlerarasılık perspektifinde değerlendirilip anlamlandırılabilir. Beş Şehir’deki beş anlatı (Ankara, Erzurum, Konya, Bursa’da Zaman, İstanbul) içerisinde bulunan Evliya Çelebi, Hacı Bayram Veli, Yunus Emre, Nedim, Baki, vb. gibi isimlerden yapılan alıntılar, metnin izlekselliğinden de hareketle folklorik gösterge değeri kazanarak metin içerisinde ayrı birer okumabirimine dönüşürler. Bu çalışmada söz konusu folklorik göstergeler metinlerarasılık/söylemlerarasılık perspektifinde değerlendirilecek ve metnin derin yapısı ortaya konulmaya çalışılacaktır.
Keywords : Ahmet Hamdi Tanpınar, Beş Şehir, Folklorbirim, Mimaribirim, metinlerarasılık