Havâs-ı Mıknatıs Üzerine Bir Değerlendirme

Authors : Merve YORULMAZ KAHVE

Pages : 156-166

Doi:10.31465/eeder.1233108

View : 18 | Download : 12

Publication Date : 2023-03-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Yaradılıştan günümüze insanoğlunun hayatında büyük bir ilgi alanı teşkil eden değerli ve yarı değerli taşlar pek çok bilim dalının araştırma konusu hâline gelmiştir. Antik dönemden itibaren bu alanda eserler verilmeye başlanmıştır. Osmanlı nesrinde özellikle Arapça ve Farsçadan tercüme edilmiş pek çok cevher-nâme vardır. Müstakil cevher-nâmeler incelendiğinde bir kısmının içerisinde “mıknatıs” ile ilgili bölümler oluşturulduğu ve mıknatısın da değerli-yarı değerli taşlar sınıfına dâhil edildiği görülmektedir. Bunun yanında çalışmamıza konu olan eser iki varaklık bir risaledir. 19. yüzyıla ait eserde mıknatıs taşının maddi ve manevi faydaları ile tesirleri anlatılmaktadır. Bu çalışma; Ankara Millî Kütüphane Adnan Ötüken İl Halk Kütüphanesi Koleksiyonu 06 Hk 4327/3 numaralı nüshada müellifi Zeki Ali, müstensihi Şakir Şükrü Uşşakî el-Bursevî olarak verilen “Tercüme-i Havâs-ı Biberiye” adlı eserin içerisinde bulunan “Havâs-ı Mıknatıs” adlı risale hakkındadır. Çalışma dört bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde eser ve muhtevası hakkında bilgi, ikinci bölümde metnin çeviri yazısı, üçüncü bölümde sadeleştirilmiş metin, dördüncü bölümde ise sözlüğe yer verilmiştir.
Keywords : mıknatıs, havas, tıp ilmi, osmanlı nesri, yazma eser, değerli taş