Ermenice "Asvas" Sözcüğü Örneğinde Sözlü Kültürün Yazılı Kültüre Etkisi

Authors : I Hakkı Aksoyak

Pages : 563-567

Doi:10.31465/eeder.1288045

View : 82 | Download : 109

Publication Date : 2023-10-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Aslı ile Kerem Hikâyesi’nde geçen ve Ermenice "Allah” anlamına gelen "As u Pas”, Osmanlı Türkçesi metinlerinde çok sık geçmez. Ancak kelime 20. Yüzyılda 10. sınıf Türk Dili ve Edebiyatı ders kitabında Aslı ile Kerem Hikâyesi vasıtasıyla kendine yer bulabilmiştir. Yazılı kaynakların taranmasıyla kelimenin ilk kez Keşfî’nin Hüsn ü Dil adlı eserinde geçtiği tespit edilmiştir. Hüsn ü Dil’in de kaynağı İran şairi Fettahî’nin Hüsn ü Dil (yazılışı 886 / 1481) adlı eserdir. Diğer "Hüsn ü Dil” tercümeleri de taranmış ancak bu kelime bulunamamıştır. Gedizli Keşfî, "Asvas” kelimesini, sözlü dilden duyarak eserine aktarmıştır. Kelimeye dair ikinci tanık Fehîm’in Bahr-i Tavîli’dir. Fehîm, Bahr-ı Tavîli’nde; Arap, Arnavut, Ermeni, Rum, Yahudi, Tatar, Türk, Acem’i kendi ağzından konuşturarak halk ağzından kelimeleri eserine almış olur. Kelimenin son görüldüğü örnekler de halk şairi Bayburtlu Celâlî’nin Divanı ile Aslı ile Kerem Hikâyesi olup "Asvas” kelimesinin halk edebiyatı ürünleri vasıtasıyla dilde devamlılığını sürdürdüğü görülmektedir.
Keywords : Asvas, Allah, Ermeni Dili, Aslı ile Kerem Hikâyesi, Hüsn ü Dil