Memduh Şevket Esendal’ın İki Öyküsünden Hareketle Toplumsal Yozlaşma Örneği: "Bayram Günleri", Tirâzîzade Sadullah Efendi Konağı

Authors : Saniye Köker

Pages : 549-562

Doi:10.31465/eeder.1288374

View : 115 | Download : 112

Publication Date : 2023-10-26

Article Type : Research Paper

Abstract :ÖZ Toplumu oluşturan birey ile toplum arasında sürekli bir etkileşim söz konusudur. Birey, tabiatı gereği bir toplum içine doğarken toplum da bireyi kendi normlarına göre şekillendirir. Toplumsal yapı içinde yer alan birey, farklı değer, kural, yasa ve davranış şekilleriyle karşılaştığında mevcut normlara, değerlere yeni anlamlar yükler. Bunun sonucunda birey, üyesi olduğu toplumun tutum, değer ve davranışlarını sorgular, bazılarını terk eder ve yeni değerler edinir. Bireyde ve toplumsal yapıda meydana gelen bu değişimin olumsuz yönde gerçekleşmesi toplumsal yozlaşmaya neden olur. Özündeki iyi nitelikleri dış etkenler yoluyla yitirmek, özünden uzaklaşmak, bozulmak gibi anlamlara gelen yozlaşma, manevi değerlerden uzaklaşılmasını ve bu değerlerin yitirilmesini işaret eder. Toplumu bir arada tutan ve ona bir kimlik kazandıran dil, din, örf, adet, gelenek gibi değerlerde oluşacak bozulmalar, yozlaşmanın başlangıcını oluşturur. Dolayısıyla yozlaşma, öncelikle toplumsal yozlaşma şeklinde kendini gösterir. Toplumsal yozlaşmanın kültürel, ahlaki, ekonomik, bürokratik, dini olmak üzere birçok çeşidi vardır. Söz konusu bu çalışmada Memduh Şevket Esendal’ın "Bayram Günleri” ve "Tirâzîzade Sadullah Efendi Konağı” adlı iki öyküsü toplumsal yozlaşma bağlamında incelenmiştir. Öykülerde toplumsal yozlaşma izleğinin daha çok hangi türünün öne çıktığı ve yazarın bunları nasıl ele aldığı bu çalışmanın ana problemini oluşturmuştur.
Keywords : Toplumsal Yozlaşma, Ahlaki Yozlaşma, Bayram Günleri, Tirâzîzade Sadullah Efendi Konağı