ÇANAKKALE YÖRESİNDE OLUŞAN ORMAN YANGINLARININ HİDROKLİMATOLOJİK KARAKTERİSTİKLERİ VE İKLİM DEĞİŞİMLERİYLE İLİŞKİSİ

Authors : Gökhan ALTAN, Murat TÜRKEŞ

Pages : 1-25

View : 18 | Download : 12

Publication Date : 2011-12-01

Article Type : Other Papers

Abstract :Çanakkale Orman Bölge Müdürlüğü (OBM) sorumluluğundaki orman arazilerinin, sayıca fazla olmamakla birlikte, yanan alanların büyüklükleri açısından oldukça önemli bir yangın risk potansiyeli vardır. Çanakkale OBM’nin büyük bir bölümünün yazı kurak subtropikal Akdeniz iklim kuşağı içerisinde bulunması ve gözlenen iklim değişimleri (kuraklıklar, sıcak hava dalgaları, vb.) nedeniyle ortaya çıkan bu doğal afetlerin zarar ve kayıpları,  giderek artmaktadır. Bu çalışmada, Çanakkale OBM’de çıkan orman yangınlarının uzun süreli orman yangın kayıtlarının ve iklim verilerinin hidroklimatolojik çözümlemelerinden yararlanarak, yangın klimatolojisi üzerinde duruldu. Çanakkale OBM, yangın başına yanan alanların büyüklüğüne göre Türkiye ortalamasının üzerindedir. Ayrıca, uzun süreli yağış (mm) ve potansiyel evapotranspirasyon (mm) değerlerinden elde edilen aridite indisi ( Aİ ) ve normalleştirilmiş yağış indisi ( NYİ ) dizilerine türdeşlik ve eğilim sınamaları uygulandı. Aİ ve NYİ dizilerinin Kruskal-Wallis türdeşlik sınaması sonuçlarına göre, alt dönemlerin ortalamaları ve varyansları istatistiksel açıdan rasgeledir. Çanakkale OBM için seçilen istasyonların Birleşmiş Milletler Çölleşme ile Savaşım Sözleşmesi (BMÇSS) Aridite İndisi, Erinç Kuraklık İndisi ve Thornthwaite Nemlilik İndisi sonuçları birbirleriyle uyumludur. Çalışma alanındaki 14 meteoroloji istasyonunun klimatolojik verilerinin iklim sınıflandırması sonuçları dikkate alındığında, Erinç kuraklık indisine göre, istasyonlar genel olarak yarıkurak ve kurak iklim sınıflarına girerken, Thornthwaite nemlilik indisine göre ise, istasyonların iklim tiplerinin, kurak, yarıkurak ve yarınemli arasında değiştiği görülür. Aridite/kuraklık/nemlilik indisleri ile Çanakkale OBM’de yangın sayıları arasında, 0.52 – 0.75 arasında değişen istatistiksel olarak anlamlı korelasyon (ilişki) katsayıları bulundu. Çanakkale Aİ ve NYİ ’deki değişimlere göre yağış tutarlarında 2008 yılında gözlenen azalma, zaman dizisi içerisindeki en şiddetli meteorolojik kuraklığa karşılık gelir. 2008 kurak yılında Çanakkale OBM’de oluşan 30 orman yangınında, yaklaşık 2070 hektar orman alanı zarar görmüştür.   Anahtar Sözcükler: Orman yangını, aridite, kuraklık/nemlilik indisleri, iklim değişikliği, zaman dizisi çözümleme yöntemleri, Çanakkale Orman Bölge Müdürlüğü.
Keywords : Orman yangını, aridite, kuraklık nemlilik indisleri, iklim değişikliği, zaman dizisi çözümleme yöntemleri, Çanakkale Orman Bölge Müdürlüğü