A GENERAL SURVEY OF THE VEGETATION OF NORTH - EASTERN ANATOLIA

Authors : İbrahim ATALAY

Pages : 0-0

View : 13 | Download : 10

Publication Date : 1983-06-01

Article Type : Other Papers

Abstract :Batıda Rize-Erzurum, güneyde Erzurum-Tuzluca veya Aras vadisi arasında kalan Kuzeydoğu Anadolu vejetasyon örtüsü yönünden orman, kuru orman-çalı ve otsu olmak üzere üç ayrı formasyona ayrılmıştır. 1 — Orman formasyonu ağaç formu ve ekolojik koşullara göre sınıflara ayrılmıştır. Kayın (Fagus orientalis), kızılağaç (Alnus barbata, A. glutinosa), kestane (Castanea sativa), gürgen (Carpinus orientalis, C. betulus), ıhlamur (Tilia rubra), dişbudak (Fraxinus omus, F. oxycarpa), fındık (Corylus avellana, C. pontica), karaağaç (Ulmus montana, U. campestris), karayemiş (Prunus laurocerasus), kayacık (Ostraya carpinifolia), şimşir (Buxus sempervirens), ormangülü (Rhododendron poııticum. Rh. Caucasicum, Rh. smimovii, Rh. flavum) vb. ağaç ve ağaççıkların çoğu kez karışık olarak oluşturduğu geniş yapraklı nemli ılıman ormanlar, Doğu Karadeniz dağlarının kuzey yamaçları boyunca 1000-1100 m. ye kadar yükselirler ve ayrıca Çoruh vadisi boyunca Artvin'e kadar sokulurlar. Doğu Karadeniz dağlan ve Yalnızçam dağlarının kuzeye bakan yamaçları boyunca 1000 m. den sonra hakim olmağa başlayan soğuk nemli ve sisli ortamları'tercih eden ladin (Picea orientalis) ormanları, Doğu Karadeniz silsilesinin güney kesiminde kuzeye bakan yamaçlarında ladin, göknar (Abies nordmanniana), sarıçam (Pinus silvestris) karışımından meydana gelen ormanlar bulunmaktadır. Doğu Karadeniz dağlarının güneye bakan iç kısımdaki dağların kuzeye bakan yamaçlarında ve Erzurum-Kars platosu’nun 2000 m. den yüksek kesimlerinde sarıçam (Pinus silvestris) ormanları görülmektedir. 2 — Kışı nisbeten ılık geçen ve yıllık ortalama yağışın 400 mm. yi aşmadığı Çoruh vadisi boyunca ardıç (Juniperus excelsa, J. oxycedrus), karaçalı (Paliurus spina-christi), meşe (Quercus dschorochensis, Q. petrea), tüylü laden (Cistus creticus), dere kenarlarında sumak (Rhus coriaria) vb. ağaç ve çoğunluluğu çalıların oluşturduğu seyrek topluluklar, kuru orman ve çalı formasyonu'nu oluşturmaktadır. 3 — Otsu formasyon : Aras havzasının 2000 m. den alçak kesimlerinde, Erzurum ovasında ve Oltu-Narman havzasının tabanında stepler yaygındır. Kars, Göle ve Sarıkamış dolaylarında Çemezyom toprakları üzerinde uzun boylu çayırlar, dağlık alanlarda ormanların tahrip edildiği yerlerde antropojen dağ stepleri, ormanın üst sınırından sonra Avrupa-Sibirya elementlerinin hakim olduğu subalpin ve alpin çayırlar baskındır. Oltu-Narman havzasındaki, İspir güneyindeki Miyosen ve Kötek-Kağızman-Tuzluca dolaylarındaki Oligosen tuzlu alkali evaporit çökelleri üzerinde halofil ve halofitler çok seyrek olarak bulunmaktadır. Araştırma sahasının kuzeyi Avrupa-Sibirya flora bölgesine, Doğu Karadeniz bölümü bu bölgenin Kolşik sektörüne, güneydeki depresyon alanları Iran-Turan flora bölgesine girmektedir. Ancak, Kolşik sektörde bazı Akdeniz elementlerinden kokar ardıç (Juniperus oxycedrus), karaçalı (Paliurus spina christi), sandal (Arbutus andrachne), zeytin (Olea europea) (Yusufeli-Artvin arasında) vs., Iran-Turan bölgesine ait özellikle otsular bulunmaktadır. Buna karşılık güneyde ise Akdeniz, Avrupa-Sibirya, çok bölgeli elementler yer almaktadır. Bölgede çok yaygın olarak bulunan relik topluluklarda postglasiyalden beri meydana gelen iklim değişmeleri etkili olmuştur. Nitekim, Doğu Karadeniz bölgesinde son 8000 yıl içerisinde dört, Van Gölü yöresinde son 15.000-20.000 yıl boyunca en az dört kez önemli sayılacak iklim değişmeleri olmuştur. Bakı, yükseklik, ana materyal, drenaj durumu ve biyotik faktörler özellikle aşın hayvan otlatma ve orman tahribi, bitki tür ve topluluklarının yayılışına yer yer damgasını vurmuştur.
Keywords :