Rusya-Gürcistan-Türkiye Jeopolitiği Bağlamında Gürcistan Özerk Bölgeleri

Authors : Müberra Koçyiğit Türk

Pages : 271-285

Doi:10.51800/ecd.1535720

View : 113 | Download : 91

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Abhazya, Güney Osetya ve Acara; tarihi-coğrafi, etnik farklılıkları, jeopolitik çıkarları ve Kafkasya’da Rus-Osmanlı hâkimiyet savaşları ile gelişen siyasi olaylar nedeniyle özerklik-bağımsızlık sorunu yaşamışlardır. Bu özerk bölgeler; Gürcistan, Türkiye ve Rusya için farklı jeopolitik anlamlar taşımıştır. Gürcistan; özerk bölgeleri kendi parçası olarak görmekte, toprak bütünlüğünü korumak ve jeoekonomik, sosyo-politik açıdan ülkesine entegre etmek istemektedir. Özerk bölgeler, Gürcistan sınır güvenliği açısından jeopolitik önem taşımaktadır. Bu bölgelerin kaybı Gürcistan için toprak ve prestij kaybı anlamına gelecektir. Gürcistan özerk bölgeleri, Kafkas ülkesi Türkiye için; Osmanlı Devleti’nin miras bölgesi olarak tarihi anlam içermektedir. Türkiye tarihi anlaşmalara dayalı olarak Abhaz ve Acara Müslümanlarının garantör ülkesidir. Özerk bölgeler, Türkiye’nin konumsal açıdan sınır güvenliğini ve ticari kazançlarını da içermektedir. Rusya için bu bölgeler Güney Kafkasya’yı kontrol mekanizması, Gürcistan’ın NATO ve AB politikasına karşı eylemidir. Karadeniz-Hazar Havzasını yakınlaştıran en kısa berzah alanı olması nedeniyle enerji ve ticari eksen niteliği, turistik potansiyeli mevcuttur. Güney Osetya ve Abhazya’nın Rus-Gürcü sınırını oluşturmaları sınır güvenliğini belirlemektedir. Çalışma söz konusu özerk bölgelerin Gürcistan, Rusya ve Türkiye açısından jeopolitik anlamını incelemeyi amaçlamaktadır. Tarihi bağlamda Abhazya, Güney Osetya ve Acara bölgelerinin jeopolitik açıdan nasıl şekillendiği, nasıl şekillenmesi gerektiği ve olası bir durumda özerk cumhuriyetlerin hangi siyasi gücü temsili (hamisi) olarak seçeceği konusunda olası senaryoları analiz etmektedir. Çalışmada, karşılaştırmalı tarihi analizler, günümüzü ve geleceği yorumlayıcı progresif ve reflektivist yaklaşımlar kullanılmıştır. Çalışmada Gürcistan özerk bölgelerinin farklı siyasi güçleri kendisine hami olarak seçebileceği sonucuna varılmıştır.
Keywords : Kafkasya, Gürcistan, Rusya, Türkiye, Jeopolitik.