AB15 ÜLKELERİNDE VE TÜRKİYE’DE EKONOMİK KARMAŞIKLIK ENDEKSİ, İNSANİ GELİŞME ENDEKSİ VE KARBON EMİSYONU: PANEL VERİ ANALİZİ

Authors : Çağla BUCAK

Pages : 71-88

Doi:10.18354/esam.763411

View : 18 | Download : 15

Publication Date : 2021-01-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmanın amacı, Ekonomik Karmaşıklık Endeksi, İnsani Gelişme Endeksi ve kişi başına karbon emisyonu (metrik ton) yıllık verilerini kullanarak AB15 ülkeleri ve Türkiye için 1995-2014 dönemine dair panel veri analizi yapmaktır. Bu bağlamda çalışmada Levin, Lin & Chu panel birim kök testi, Im, Pesaran and Shin W-stat panel birim kök testi, ADF-Fisher Chi-square panel birim kök testi ve PP-Fisher Chi-square panel birim kök testi, Pedroni ve Kao eşbütünleşme testleri ve panel Granger nedensellik testi kullanılmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre üç değişken arasında eşbütünleşme ilişkisi bulunmaktadır. Ekonomik Karmaşıklık Endeksi kişi başına karbon emisyonuna, İnsani Gelişme Endeksi kişi başına karbon emisyonuna ve Ekonomik Karmaşıklık Endeksi’ne neden olmaktadır. Ampirik sonuçlar, bu ülkelerin üretimlerini gerçekleştirirken yenilenebilir enerji kullanmaları gerektiğini ve insani olarak gelişmiş toplumların katma değeri yüksek mallar ürettiklerini göstermektedir. Ayrıca İnsani Gelişme Endeksi’nin kişi başına karbon emisyonuna neden olması zincirleme bir etki olduğunu göstermektedir. Ekonomik Karmaşıklık Endeksi kişi başına karbon emisyonuna, İnsani Gelişme Endeksi de Ekonomik Karmaşıklık Endeksi’ne neden olduğundan İnsani Gelişme Endeksi değişkeni de kişi başına karbon emisyonuna neden olmaktadır.
Keywords : Ekonomik Karmaşıklık Endeksi, İnsani Gelişme Endeksi, Karbon Emisyonu, Panel Veri Analizi