KAN BAĞIŞI YAPAN DONÖRLERDE KAN ALMA SIRASINDA GÖRÜLEN OLUMSUZ BELİRTİ VE BULGULARIN İNCELENMESİ

Authors : Fatma BİRGİLİ, Leyla KHORSHID

Pages : 11-17

View : 23 | Download : 11

Publication Date : 2011-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: Bu tanımlayıcı çalışma, kan bağışında bulunan bireylerin kan bağışı sırasındaki ağrı ile kan bağışı sırasında ve sonrasındaki olumsuz semptomların incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışmanın evrenini Kızılay tarafından düzenlenen bir kan bağışı kampanyasında kan bağışında bulunan bireyler oluşturmuştur. Çalışmanın örneklemini, Muğla ilinde yürütülen bu kampanyada kan bağışında bulunan ve araştırmaya katılmayı kabul eden 866 birey oluşturmuştur. Veriler 7 Nisan 2010 -15 Haziran 2010 tarihleri arasında toplanmıştır. Verilerin toplanmasında anket formu ve Görsel Kıyaslama Ölçeği VAS kullanılmıştır. Verilerin analizinde ki-kare testi, t testi, Kruskall Wallis testi ile Pearson’s Correlation katsayısı kullanılmıştır. Çalışma için gerekli yazılı izinler ve bireylerden sözel onam alınmıştır. Bulgular: Bireylerin %79.7’u 18-30 yaş grubundadır, %57’si erkektir, %75.2’si bekardır, %72’ü il merkezinde yaşamaktadır, %64’ü öğrencidir, %71’i normal kiloludur, %53.9’u ilk kez kan bağışında bulunmuştur. Kan veren bireylerin yaklaşık %37.1’inde kan verme sırasında ve sonrasında istenmeyen semptomlar gelişmiştir. Kadınlarda ve beden kitle indeksi düşük olan bireylerde istenmeyen semptom gelişme oranının daha yüksek olduğu saptanmıştır. Vericilerin kan alma sırasında hissedilen ağrı şiddet ortalaması 2.61 ± 1.59 olarak bulunmuştur. Kan veren bireylerin cinsiyetinin, yaş grubunun ve beden kitle indeksinin kan alma sırasındaki ağrının şiddetini etkilemediği belirlenmiştir. Kan alan sağlık çalışanının mesleki deneyim süresi arttıkça kan veren bireylerin ağrı şiddeti azalmaktadır. Sonuç: Kan veren bireyler, kan alma sırasında düşük bir ağrı hissetmektedirler. Kan veren bireylerin 1/3’ünde fazlasında kan verme sırasında ve sonrasında istenmeyen semptomlar deneyimlemesi önemlidir. Beden kitle indeksi düşük olan donörler kan verirken istenmeyen semptomlar yönünden yakından izlenmelidir. Donörlerden kan alma işlemi daha deneyimli sağlık çalışanları tarafından yapılmalıdır
Keywords : Ağrı, donör, kan alma, olumsuz semptom, kan bağışı