Menopozal Dönemlerde Uygulanan Egzersiz Türlerinin Uyku Kalitesine Etkisi

Authors : Elif Akkaya, Özge Şiir Dağlar

Pages : 156-164

Doi:10.53490/egehemsire.1299985

View : 63 | Download : 59

Publication Date : 2025-04-28

Article Type : Review Paper

Abstract :Başlık: Menopoz Döneminde Uygulanan Egzersizin Uyku Kalitesine Etkisi Öz: Kadın yaşamının ayrılmaz bir parçası olan menopoz döneminde bir takım fiziksel, ruhsal, duygusal ve sosyal semptomlar ortaya çıkabilmektedir. Menopoz döneminde uyku sorunları sık yaşanmakla beraber, altta yatan nedenleri tam olarak bilinmemektedir. Uyku sorunlarının çok fazla yaşanması kadınların günlük yaşam aktivitelerini yerine getirmelerini ve uyku kalitelerini olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Bu derlemenin amacı menopoz döneminde uygulanan egzersiz türlerinin (egzersiz, yoga, pilates vb.) uyku kalitesine etkisini incelemektir. Literatür taraması “menopoz”, “uyku kalitesi”, “egzersiz”, “yoga”, “pilates” anahtar kelimeleri kullanılarak Google Akademik ve PubMed veri tabanlarında yapılmıştır. Tarama sonucunda çalışmanın amacına uyan 9 çalışma derleme kapsamına alınmıştır. Menopoz döneminde yapılan egzersiz türlerinin uyku kalitesine etkisini inceleyen çalışmalara bakıldığında yapılan fiziksel egzersiz, yoga ve pilatesin uykusuzluğu azalttığı, uyku kalitesini olumlu yönde etkilediği belirlenmiştir. Tadayon ve diğerlerinin (2016) çalışmasında 12 hafta boyunca düzenli yapılan yürüyüşlerin postmenopozal kadınlarda uykuya dalma süresini azalttığı, uyku kalitesini artırdığı ve gündüz günlük yaşam aktivitelerinde işlev bozukluklarını azalttığı bulunmuştur. Ahmedinezhad ve diğerlerinin (2017) menopoz dönemindeki kadınları 6 hafta boyunca haftada üçer saat pilates programına dahil ettikleri çalışmada kadınların uyku sürelerinin arttığı, uykuya dalmadaki gecikmelerin azaldığı, uyku kalitelerinin arttığı ve uyku ilacı kullanımlarının azaldığı belirlenmiştir. Aibar-Almazán ve diğerlerinin (2019) yaptıkları çalışmada ise düzenli olarak 12 hafta boyunca haftada birer saat pilates programına katılan postmenopozal dönemdeki kadınların uyku sorunlarının azalarak uyku sürelerinin ve uyku kalitelerinin arttığı saptanmıştır. Susanti ve diğerlerinin (2022) çalışmasında 20 hafta boyunca uygulanan yoga egzersizlerinin postmenopozal kadınların uyku kalitesini artırdığı ancak premenopozal dönemdeki kadınları anlamlı şekilde etkilemediği saptanmıştır. Menopoz dönemindeki kadınların fiziksel egzersiz, yoga, pilates gibi kendine uygun olan bir egzersiz türünü seçerek düzenli yapması, uyku kalitelerini artırarak günlük yaşam aktivitelerini sağlıklı bir şekilde sürdürmelerine yardımcı olacaktır. Ebe ve hemşirelerin, menopoz dönemindeki kadınların uyku kalitelerini değerlendirmeleri, uyku sorunu yaşayan kadınlara yönelik egzersiz programları oluşturarak uygun şekilde yürütülmesi konusunda eğitim ve danışmanlık yapmaları önerilmektedir. Anahtar Kelimeler: Menopoz; uyku kalitesi; egzersiz; yoga; pilates. Destekleyen Kurumlar: Herhangi bir kurumdan tarafından desteklenmemiştir. Kaynakça: Ahmadinezhad, M., Kargar, M., Vizeshfar, F., & Hadianfard, M. J. (2017). Comparison of the effect of acupressure and Pilates-based exercises on sleep quality of postmenopausal women: a randomized controlled trial. Iranian journal of nursing and midwifery research, 22(2), 140. Aibar-Almazán, A., Hita-Contreras, F., Cruz-Díaz, D., de la Torre-Cruz, M., Jiménez-García, J.D., Martínez-Amat, A. (2019). Effects of Pilates training on sleep quality, anxiety, depression and fatigue in postmenopausal women: A randomized controlled trial. Maturitas, 124:62-67. doi: 10.1016/j.maturitas.2019.03.019. Susanti, Dwi, H., Sonko, I., Chang, P., Chuang, Chung. (2022). Effects of yoga on menopausal symptoms and sleep quality across menopause statuses: A randomized controlled trial. Nurs Health Sci, 24(2):368-379. doi: 10.1111/nhs.12931. Tadayon, M., Abedi, P. (2016) Farshadbakht F. Impact of pedometer-based walking on menopausal women\\\'s sleep quality: a randomized controlled trial. Climacteric, 19(4):364-368. doi: 10.3109/13697137.2015.1123240.
Keywords : Menopoz, Uyku kalitesi, Egzersiz, Yoga, Pilates