KOMÜNİZM İDEOLOJİSİNDE KÜLT LİDER OLGUSU: "BERLİN'İN DÜŞÜŞÜ" PROPAGANDA FİLMİ'NİN ALIMLAMA ANALİZİ

Authors : Caner ÇAKI

Pages : 94-113

View : 4 | Download : 12

Publication Date : 2018-01-01

Article Type : Other Papers

Abstract :               Kült liderlik, bir ülkede kitle iletişim araçlarının propagandif söylemler ışığında kullanılarak bir lideri idealize etmesi, kahramanlaştırması ve efsaneleştirmesini ifade etmektedir. Genel olarak totaliter yönetime sahip komünist ülkelerde kült lider örnekleri görülmektedir. Bu ülkelerden biri de Joseph Stalin dönemindeki Sovyetler Birliği'dir. Stalin, yönetimde bulunduğu 1922-1952 yılları arasında, kendisini kitleler gözünde kült lider olarak inşa etmek için ülkenin tüm kitle iletişim araçlarını seferber etmiştir. Bu araçlardan biri de Sovyet propaganda makinesinin en büyük silahı olan sinemadır. Bu çalışmada, Stalin döneminde Sovyet yönetimince çekilen Berlin'in Düşüşü (Падение Берлина) adlı propaganda filmi, Stuart Hall'in "Kodlama-Kodaçımı" yaklaşımı boyutunda üniversite öğrencilerine yapılan alımlama analizi ile incelenmiştir. Filmde, Stalin'in kült liderlik inşasının üniversite öğrencilerince hangi okuma biçimi (egemen, müzakereci, muhalif) ile okunduğu ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Öğrenciler ile yapılan derinlemesine görüşmeler sonunda; öğrenciler filmdeki sunum kodları içerisinde Stalin'in kült lider olarak inşa edildiğini belirmişlerdir. Buna karşın öğrenciler genel olarak müzakereci ve muhalif okuma türlerini gerçekleştirmiş, filmde verilen mesajların gerçekleri yansıtmadığı veya yalnızca istenilen gerçeklerin yansıtılmaya çalışıldığını ifade etmişlerdir. Sonuç olarak, öğrenciler filmde gri ve kara propaganda uygulanarak, Stalin'in kült lider olarak inşa edilmeye çalışıldığını belirtmişlerdir. 
Keywords : Propaganda, Kült Liderlik, Sinema, Komünizm, İdeoloji